پلی‌استیشن ۳ قرمز
در چهارم ژوئن ۲۰۱۲، سونی مدل قرمز رنگ متالیک پلی استیشن ۳ را به طور انحصاری در بریتانیا عرضه کرد. این کنسول قرمز رنگ مجهز به یک هارد ۳۲۰ گیگابایتی و مانند بقیه بسته‌های پلی استیشن ۳ دارای دو دسته بی سیم است. فروشگاه اینترنتی آمازون قیمت این کنسول قرمز رنگ را ۲۵۰ یورو اعلام کرد، ولی فروشگاه پلی دات کام قیمت آن را ۲۴۰ یورو قرار داد.
واحد پردازشگر مرکزی
واحد پردازشگر مرکزی در پلی استیشن ۳ نوعی از یک پردازنده به نام سل پروسسور (Cell processor) است، همچنین این دستگاه اولین محصولی است که از این نوع پردازندها در معماری آن به عنوان پردازنده مرکزی استفاده شده.
سل پروسسور مورد استفاده شده در این کنسول در کلاک ۳٫۲Ghz کار میکند و متشکل شده از یک PPE بر اساس ساختار PowerPC و هفت SPE یا دستیار که سازندگان بازی‌ها تنها از شش عدد آنها می‌توانند استفاده کنند زیرا یکی از آنها اختصاصاً در اختیار سیستم‌عامل خواهد بود.
سل پروسسورها برخلاف پردازنده‌های چند هسته‌ای رایح ساختاری نامتقارن دارند و هدف اصلی از طراحی آنها استفاده در سینماهای خانگی، دستگاه‌های بازی و بالاتر بردن سطح کیفی آنها بوده.
ساختار آنها از این جهت نامتقارن نامیده می‌شود که به خلاف پردازنده‌های رایج دارای هسته‌های هم تراز و همسان نیستند و از یک هسته اصلی و چند هسته فرعی تشکیل شده‌اند به همین دلیل برنامه نویسی بر روی آنها نسبت به شیوه‌های متداول تا حد زیادی متفاوت است.
دسته‌های پلی استیشن ۳
دسته‌های پلی‌استیشن ۳ نسبت به نسخه قبل خود از نظر ظاهری تغییر چندانی نکرده‌است و فقط دکمه آنالوگ جای خود را به نماد پلی‌استیشن داده‌اند و دکمه‌های R۲ و L۲ کمی رو به بالا متمایل شده‌اند، نام دسته‌ها از «دوال شوک» به «سیکس اکسیس» تغییر یافته‌است.
درست است که دسته‌های این کنسول از لحاظ ظاهری تغییر چندانی نکرده‌اند اما از لحاظ کارایی این دسته‌ها دارای قابلیت بسیار جالبی به نام سنسیتیو موشن می‌باشند که به کاربر این امکان را می‌دهد که با حرکت دادن این دسته در راستای شش محور بسیاری از آیتم‌های بازی را کنترل کند. نام SIXAXIS هم از روی عملکرد این دسته‌ها برداشته شده که به معنای شش محور می‌باشد. تقریبااز اوایل سال ۲۰۰۸ دسته جدیدی برای این کنسول به بازار عرضه شده این دسته که با نام دال‌شوک ۳ شناخته می‌شود علاوه بر کارایی‌های دسته نسل قبل دارای شوک هم می‌باشد. سونی، دسته‌هایی با رنگ‌های مختلفی همچون طلایی، نقره‌ای، سفید و حتی قرمز و آبی منتشر کرده‌است.
در ای۳ سال ۲۰۰۹ سونی از یک پروژه جدید که بعدها در GDC ۲۰۱۰ پلی‌استیشن موو نام گذاری شد پرده برداری کرد. این محصول در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۰ در اروپا، ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۰ در آمریکای شمالی و ۲۱ اکتبر ۲۰۱۰ در ژاپن انتشار یافت.
شبکه بازی
در پاسخ به موفقیت‌های مایکروسافت در شبکه ایکس‌باکس لایو، سونی در سال ۲۰۰۶ در کنفرانس PlayStation Business Briefing meeting در توکیو رسماً خبر از راه اندازی شبکه‌ای آنلاین برای پی‌اس۳ داد.
پلی‌استیشن ۳ یک شبکه آنلاین به نام "پی‌اس‌ان" دارد که نوعی دنیای مجازی است و در آن بازی خریداری می‌شود، گفتگو می‌شود و صد البته اگر کنسول شما آپدیت جدید نباشد نمی‌توانید آنلاین بازی کنید. مگر با روش‌های غیررسمی که در کشور موجود است.
برای بازی کردن در شبکه پلی‌استیشن نیازی به پرداخت هزینه نیست. این کنسول دارای بخشی به نام مرورگر اینترنت می‌باشد که پی‌اس۳ را قادر می‌سازد همانند یک رایانه شخصی وارد اینترنت شود. برای استفاده از خدمات اینترنت باید کنسول را ثبت نام کنید. استفاده از اینترنت پلی‌استیشن به جز پی‌اس‌ان نیاز به ثبت نام ندارد.
فروشگاه پلی‌استیشن
در ماه نوامبر ۲۰۰۶ سونی فروشگاه پلی‌استیشن را برای کاربران کنسول خانگی پلی‌استیشن ۳ راه اندازی کرد. فروشگاه پلی استیشن یک فروشگاه مجازی است که کاربران کنسولهای شرکت سونی یعنی پلی‌استیشن ۳، پی‌اس‌پی و پلی‌استیشن ویتا می‌توانند از آن استفاده کنند. در این فروشگاه بازی، دموی بازی‌ها، بازی‌های آرکید، تم و آواتار پلی‌استیشن و محصولات چند رسانه‌ای دیگری برای کنسولهای شرکت سونی عرضه می‌شوند. در ۲۴ سپتامبر سال ۲۰۰۹ شرکت سونی اعلام کرد که از زمان آغاز به کار فروشگاه پلی‌استیشن ۶۰۰ میلیون محصول مختلف از این فروشگاه خریداری شده‌است.
تقریباً یک سال پس از راه اندازی فروشگاه پلی‌استیشن برای کنسول پلی‌استیشن ۳ سونی در سپتامبر ۲۰۰۸ امکان خرید از این فروشگاه از طریق رایانه شخصی را هم برای اعضای شبکه پلی‌استیشن فراهم کرد و در اکتبر ۲۰۰۸ کاربران کنسول دستی پی‌اس‌پی هم این امکان را یافتند تا از این فروشگاه خرید کنند. خرید از فروشگاه پلی‌استیشن از راه خرید کارت اعتباری شبکه پلی‌استیشن انجام می‌شود. این کارت‌ها در دو نوع ۲۵ و ۵۰ دلاری عرضه می‌شود و کاربر می‌تواند با وارد کردن شماره درج شده بر روی این کارت‌ها در حساب کاربری خود، حساب شبکه پلی استیشن خودش را شارژ اعتباری کند و به وسیله آن از فروشگاه پلی‌استیشن خرید کند.
فروشگاه پلی‌استیشن ممکن است برای هر منطقه از جهان محتوایی مخصوص را عرضه کند؛ هر چند که بیشتر محتوای فروشگاه پلی‌استیشن در مناطق مختلف یکسان است. فروشگاه پلی‌استیشن برای چهار منطقه مختلف در دنیا طراحی شده که شامل مناطق: آمریکای شمالی، اروپا، آسیا و ژاپن می‌شود. مناطق اقیانوسیه و خاورمیانه منطقه ۲ محسوب می‌شوند و دارای فروشگاه مشترکی با فروشگاه اروپایی پلی‌استیشن هستند. سونی برای چین و آمریکای لاتین فروشگاه اختصاصی نساخته‌است.
قیمت کنسول
قیمت رسمی آن در زمان عرضه ۴۹۹ دلار و ۵۹۹ دلار بوده‌است اما در خود آمریکا هم با قیمت‌های ۵۵۰ دلار و ۶۵۰ دلار فروخته می‌شد. در ایران این کنسول در اواخر سال ۱۳۹۱ با هارد۳۲۰ گیگابایت، حدود ۱ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان داشته است.
پلی‌استیشن ویتا
پلی‌استیشن ویتا (به انگلیسی: PlayStation Vita) کنسول بازی دستی آینده شرکت سونی است. این کنسول بازی دستی٬ جانشینی برای کنسول بازی دستی پلی‌استیشن همراه و عضوی از خانواده پلی‌استیشن است.
از ویژگی‌های این محصول٬ دو آنالوگ استیک٬ صفحه نمایشگر ۵ اینچی (۱۳۰ میلیمتری) اوال‌ای‌دی با قابلیت صفحه لمسی است. این کنسول دستی٬ امکاناتی چون بلوتوث٬ وای-فای و 3G را نیز پشتیبانی میکند. این کنسول دارای پردازشگر قدرتمند ۴ هسته‌ای ARM Cortex-A9 MPCore می‌باشد. همچنین٬ پلی‌استیشن ویتا از شبکه PSN نیز پشتیبانی میکند.
این کنسول٬ به منظور رقابت با نینتندو سه‌دی‌اس عرضه خواهد شد.
سخت افزار
طراحی کلی پلی استیشن ویتا مشابه طراحی کنسول دستی پیشین سونی یعنی پی اس پی است. این کنسول دارای صفحه نمایش 5 اینچی (130 میلی متری) است و از یک صفحه او ال ای دی خازنی لمسی بهره می برد. برخلاف پی اس پی که از یک آنالوگ بهره می برد، پلی استیشن ویتا از دو آنالوگ استفاده می کند و چهار کلید اصلی کنسول های سونی یعنی (Triangle، Circle، Cross و Square) ، به همراه دو کلید L و R و کلید های پلی استیشن، استارت و سلکت هم بر روی این کنسول دستی وجود دارد.
این کنسول از پردازنده ARM Cortex- A9 MPcore استفاده می کند که چهار هسته ای است؛ اما سه هسته آن برای اپلیکیشن ها قابل استفاده است. پلی استیشن ویتا همچنین دارای پردازنده گرافیکی چهارهسته‌ای مدل PowerVR SGX543MP4 است که ساخت شرکت ایمجینیشن تکنولوجیز است.
از دیگر امکانات سخت افزاری پلی استین ویتا می توان به دو پد لمسی در قسمت پشتی کنسول اشاره کرد. همچنین دو دوربین (یکی عقب، یکی جلو)، بلندگوی استریو، میکروفون، حسگر حرکتی شش محور (سه محور ژیروسکوپ و سه محور شتاب سنج) و قطب نمای الکتریکی در این کنسول دستی وجود دارد.
امکانات ارتباطی
بسته کامل پلی استیشن ویتا که هم از وای-فای و هم از 3G پشتیبانی می کند.
پلی استیشن ویتا از نسل سوم ارتباطات (3G)، وای-فای و بلوتوث 2.1 پشتیبانی می کند. البته مدل ارزان تر این کنسول از 3G پشتیبانی نمی‌کند و امکانات ارتباطی آن فقط محدود به وای-فای و بلوتوث می شود.
پلی‌استیشن همراه
پِلی‌استیشن همراه یا پی‌اس‌پی (به انگلیسی: PlayStation Portable به اختصار: PSP) نوعی کنسول بازی‌ست که سرگرمی‌های رایانه‌ای سونی آن‌را ساخته و عرضه کرده‌است. این کنسول بازی قابلیت همراه دارد و می‌توان بازی‌های زیادی رویش انجام داد.
از دیگر ویژگی‌های پلی‌استیشن همراه می‌توان به صفحهٔ نمایش بزرگ، گرافیک بالا، استفاده از دیسکهای نوری، داشتن ورودی کارت حافظه و قابلیت اتصال به پلی‌استیشن ۳،پلی استیشن ۲ و اینترنت اشاره کرد.
نسخه‌ها
پی‌اس‌پی نسخه یک که در سال ۲۰۰۵ و ۲۰۰۴ پیش توسط سونی به بازار ارائه شد. به آن نسخه چاق هم می‌گویند.
پی‌اس‌پی نسخه دو (یا درست‌تر PSP Slim) که در کنفرانس ای۳ سال ۲۰۰۷ معرفی و ماه سپتامبر به بازار آمد. به آن نسخه باریک هم می‌گویند.
پی‌اس‌پی-۳۰۰۰: در تاریخ ۲۰ اوت ۲۰۰۸ سری ۳۰۰۰ در کنفرانس مطبوعاتی در شهر لایپزیگ آلمان معرفی شد. در طراحی مجدد، پی‌اس‌پی ۳۳٪ سبکتر و ۱۹٪ باریک‌تر شده‌است. از دیگر مشخصات psp ۳۰۰۰ می‌توان به بهبود کیفیت ال‌سی‌دی٫ میکروفون داخلی٫ خروجی ویدیوئی توسعه یافته اشاره کرد. نکته بارز پی‌اس‌پی۳۰۰۰ ال‌سی‌دی این کنسول است که در آن نسبت تباین افزایش یافته همچنین زمان پاسخگویی کمتر شده، تعداد رنگ‌ها افزایش یافته و از همه مهمتر فناوری ضدّبازتاب به کار رفته در آن می‌باشد که باعث می‌شود که در نور خورشید نیز قابلیت دید مناسبی داشته باشد.
پی اس پی گو (psp go) : در ژوئیه سال ۲۰۰۹ در کنفرانسی مطرح شد . قرار شد که در هفتهٔ دوم مهر ماه ۱۳۸۸ در آمریکا و اروپا به قیمت ۲۵۰ دلار عرضه شود . در این psp با وجود حذف درایو umd و البته داشتن مموری ۱۶ گیگابایتی و صفحه ای بسیار نازک و صفحهٔ slide بسیار شکیل است .
سخت‌افزار
ظاهر
پی‌اس‌پی دارای ابعاد ۲٫۲×۷٫۳×۱۷ و وزن ۲۸۰ گرم می‌باشد. در بخش جلوئی کنسول یک عدد ال‌سی‌دی ۴٫۳ اینچی تعبیه شده‌است. رزولوشن این ال‌سی‌دی ۴۸۰×۲۷۲ می‌باشد و دارای ۱۶٫۷۷ میلیون رنگ می‌باشد. همچنین در جلو کنسول چهار کلید همیشگی پلی‌استیشن (Triangle, Circle, Cross, Square) به همراه دسته آنالوگ و چندین کلید کاربردی دیگر می‌باشد.
سی پی یو٫ گرافیک و رم
سی پی یو پی‌اس‌پی دارای قدرت پردازش ۵۰۰ مگا هرتز و ۳۲ بیتی می‌باشد. پی‌اس‌پی دارای جی پی یوئی با قدرت ۱۶۶ مگا هرتز و ۲ مگابایت حافظه VRAM می‌باشد. پی‌اس‌پی همچنین دارای ۳۲ مگابایت رم و ۴ مگابایت رم تعبیه شده از نوع DRAM می‌باشد.
باتری
پی‌اس‌پی دارای باتری ۱۸۰۰ mAh می‌باشد که قابلیت ۶-۴ ساعت در حال بازی ۵-۴ ساعت در حالت پخش ویدیوئی و ۱۱-۸ ساعت پخش صوتی می‌باشد.
تجهیزات دیگر
پورت یو اس بی مینی ۲
پورت فرو سرخ
درایو یو ام دی برای انتقال فیلم و بازی در قسمت پشت پی اس پی
خواننده کارت حافظه در سمت جپ
بلندگوهای استریو و خروجی هدفون
کارت شبکه بی سیم تحت استاندارد IEEE ۸۰۲٫۱۱b برای دسترسی به اینترنت.
نرم‌افزار
ورژن سیستم‌عامل
این کنسول دستی دارای سیستم‌عامل مخصوص به خود بوده که توسط شرکت سازنده آن یعنی سونی ساخته و پشتیبانی می‌شود. در اولین نسخه‌های آن (در سال ۲۰۰۴) این سیستم‌عامل دارای ورژن ۱٫۰۰ بود.
رابط گرافیکی کاربر
رابط گرافیکی پی‌اس‌پی نوع پی‌اس‌پی٫ اکس ام بی(XMB) (این رابط در محصولات دیگر سونی مانند پلی‌استیشن ۳ و سری براویا نیز وجود دارد) می‌باشد. این رابط شامل منویی متشکل از هفت بخش می‌باشد، این هفت بخش عبارتند از تنظیمات، تصاویر، آهنگها، کلیپهای ویدیویی، بازی، شبکه، و شبکه پلی‌استیشن می‌باشد. این رابط توانایی نمایش تصاویر و همچنین پخش آهنگها و کلیپهای موجود بر روی حافظه و ذخیره آراس‌اس را دارا می‌باشد. از دیگر قابلیت‌های این رابط می‌توان به قابلیت ارسال تصاویر به صورت بی سیم و قابلیت سفارشی سازی توسط کاربر اشاره کرد.
مرورگر وب
مرورگر اینترنت پی اس پی از نوع ریز کاوشگر بوده که به طور رایگان به همراه نسخه ۲٫۰ نرم‌افزار پی اس پی عرضه شده‌است. این مرورگر از اغلب فناوری‌های موجود در کاوشگرها پشتیبانی میکند. همچنین در ورژن ۲٫۷۰ نرم‌افزار پی اس پی٫ مرورگر از فایل‌های فلش نیز پشتیبانی میکند.
بازی از راه دور
بازی از راه دور این قابلیت را به پی اس پی می‌دهد که به بیشتر خصوصیات پلی‌استیشن ۳ از طریق بی سیم ( wi-fi ) دسترسی داشته باشد. از جمله این قابلیت‌ها می‌توان به نمایش تصاویر و پخش فایل‌های صوتی و تصویری موجود بر روی هارد پلی‌استیشن ۳ و همچنین کنترل از راه دور پلی‌استیشن ۳ اشاره کرد.
مشخصات
نسخه یک
وزن:۲۸۰ گرم
حافظه داخلی:۳۲ مگابایت
نوع و عمر باتری:۱۸۰۰ mA ۵ تا ۶ ساعت
امکانات خاص:درگاه فروسرخ
رنگ‌ها :سیاه٬سفید و صورتی
قیمت در ایران :۲۰۰٬۰۰۰ تومان
نسخه دو
وزن:۱۸۹ گرم
حافظه داخلی:۶۴ مگابایت
سی پی یو CPU:MIPS R۴۰۰۰-based; clocked from 1 to 333 MHz
نمایش عکس با فرمت‌های JPEG,BITMAP,PNG
نمایش فیلم با فرمت‌های MPEG-۴,AVC
پخش موسیقی با فرمت‌های ATRAC, AAC, MP3, WMA
نوع و عمر باتری:۲۲۰۰mA تا ۶ ساعت
امکانات خاص:درگاه فروسرخ حذف شده، خروجی تلویزیون
رنگ‌ها :سیاه٬سفید و خاکستری
قیمت در ایران :۲۱۰۰۰۰ تومان
پلی‌استیشن موو
پلی‌استیشن موو (به انگلیسی: PlayStation Move) یک کنترل‌کننده بازی دارای حسگر حرکتی که توسط بخش سرگرمی کامپیوتری سونی برای کنسول پلی‌استیشن ۳ منتشر گردید. پلی‌استیشن موو برای اولین بار در ۲ ژوئن ۲۰۰۹ رونمایی شد و در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۰ در اروپا و بیشتر بازارهای آسیا، ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۰ در استرالیا و ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۰ در آمریکا و انگلستان منتشر شده است. پلی‌استیشن موو با کنترل از راه دور وی و کینکت که به ترتیب برای کنسولهای وی و ایکس‌باکس ۳۶۰ هستند، به رقابت می‌پردازد.
دریم‌کست
دریم‌کست (به انگلیسی: Dream cast) کنسول بازی ۱۲۸-بیت بود که توسط سگا در اواخر ۱۹۹۸ میلادی جانشین سگا سترن شد. این کنسول اولین کنسول از نسل ششم کنسولهای بازی‌های ویدئویی در کنار پلی استیشن ۲، ایکس‌باکس و نینتندو گیم کیوب بود.
سگا تولید این کنسول را در مارس ۲۰۰۱ متوفق کرد و آن به آخرین نسل از کنسولهای سگا بدل گشت، اگرچه پشتیبانی از آن در اقیانوسیه و اروپا تا اواخر ۲۰۰۲ میلادی ادامه داشت و در ژاپن تا سال ۲۰۰۶ میلادی نیز همچنان به فروش می‌رسید. بر طبق گفته برنی استولار رئیس و مدیرعامل سابق سگا در آمریکا، توقف تولید این کنسول به واسطه جهت گیری تازه کمپانی برای تمرکز بر روی تولید نرم‌افزار صورت گرفت.
باوجود طول عمر کوتاه، این کنسول توانست جایگاه ویژه‌ای بواسطه تاریخچه و ویژگی‌هایش کسب کند. دریم کست به دلیل آنکه پیشتر از زمان خود بود و بویژه امکان بازی آنلاین، مورد ستایش قرار می‌گیرد. دریم کست اولین کنسولی بود که به مودم و توانایی پشتیبانی از اینترنت برای بازی‌های آنلاین مجهز گردید.
نینتندو گیم‌کیوب
نینتندو گیم‌کیوب (به ژاپنی: ニンテンドーゲームキューブ Nintendō Gēmukyūbu، به انگلیسی: Nintendo GameCube) (اغلب به صورت مختصره GCN نوشته می‌شود) چهارمین کنسول بازی ویدئویی نینتندو که بخشی از ششمین نسل در عصر کنسول‌ها است. گیم‌کیوب جانشین نینتندو ۶۴ و کنسول قبل از نینتندو وی بود.
نینتندو گیم‌کیوب اولین کنسول نینتندو بود که از دیسک اپتیک به عنوان منبع اصلی ذخیره سازی استفاده می‌کرد، بعد از اینکه نینتندو چندین قدم بی نتیجه در زمینهٔ رسانه‌های دیسک ذخیره سازی انجام داد. گیم‌کیوب در مقایسه با کنسولهای رقیبش، ایکس باکس و پلی استیشن ۲، از مینی‌دی‌وی‌دی به جای دی‌وی‌دی‌های بزرگ استفاده می‌کرد. به این سبب، مانند ایکس باکس و پلی استیشن ۲ قابلیت پشتیبانی از دی‌وی‌دی ویدئو و لوح فشرده آئودیو را نداشت.
این کنسول در ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۱ در ژاپن، ۱۸ نوامبر ۲۰۰۱ در آمریکای شمالی، ۳ مه ۲۰۰۲ در اروپا و ۱۷ مه ۲۰۰۲ در استرالیا منتشر شده است. گیم‌کیوب ۲۱٫۷۴ میلیون در سرتاسرجهان به فروش رساند.
وی
وی کنسول بازی خانگی نسل هفتم می‌باشد که توسط نینتندو در ۱۹ نوامبر ۲۰۰۶ عرضه شد. به عنوان کنسول بازی نسل هفتم وی رقیب اصلی ایکس‌باکس ۳۶۰ از مایکروسافت و پلی استیشن ۳ از سونی است. نینتندو گفته است که این کنسول برای استفاده افراد بیشتری نسبت به دو رقیب خود طراحی شده. تا آوریل ۲۰۱۱ وی با فروش بالاتر از دو رقیب خود پلی استیشن ۳ و ایکس‌باکس ۳۶۰ پرفروشترین کنسول نسل خود به شمار می‌رود، و در دسامبر ۲۰۰۹ رکورد پرفروشترین کنسول بازی را در آمریکا طی یک ماه شکسته است.
یک ویژگی مشخص این کنسول، کنترلر وایرلس آن، وی ریموت می‌باشد که می‌تواند به عنوان یک وسیله اشاره کننده دستی به کار رود و حرکات را در فضای سه‌بعدی تشخیص دهد. یکی دیگر از مشخصات به کار رفته در این کنسول وی‌کانکت۲۴ می‌باشد، که قابلیت دریافت پیام و آپدیت را در زمانی که سیستم در حالت آماده به کار می‌باشد را دارد.
وی پنجمین کنسول خانگی نینتندو و جانشین نینتندو گیم‌کیوب است که به طور کامل قابلیت سازگاری عقبرو را با تمامی بازی‌ها و بیشتر لوازم جانبی گیم‌کیوب دارد. نینتندو نخستین بار در مورد این کنسول در نشست خبری نمایشگاه الکترونیک اکسپو ۲۰۰۳ سخن گفت و بعدها در نمایشگاه الکترونیک اکسپو ۲۰۰۵ از آن پرده‌برداری کرد. مدیرعامل شرکت نینتندو ساتورو یاواتا یک نمونه اولیه از وی ریموت را در سپتامبر ۲۰۰۵ در نمایشگاه بازی توکیو نشان داد. در نمایشگاه الکترونیک اکسپو ۲۰۰۶، وی برای نخستین بار چندین جایزه را از آن خود کرد. در ۸ دسامبر ۲۰۰۶ وی فروش خود را در چهار بازار کلیدی به طور کامل آغاز کرد.
مشخصات
در ۱۹ نوامبر ۲۰۰۶ عرضه شد.
آمار فروش آن برابر است با 52.62 میلیون دستگاه (تا آگوست 2009) است. همچنین وی پرفروشترین کنسول نسل هفتم تا این تاریخ است.
نام
در مورد دلیل انتخاب نام وی، نظرات مختلفی وجود دارد ولی احتمالاً بهترین توصیف، به هنگام معرفی کنسول برای اولین بار عنوان شده است:
تلفظ وی مانند we انگلیسی است که تاکیدی است بر این امر که این کنسول متعلق به همه ما است. وی به راحتی توسط مردم همه جای دنیا به خاطر سپرده می‌شود، مستقل از اینکه به چه زبانی صحبت می‌کنند. نه گیج شدنی هست و نه خلاصه کردنی. فقط همان وی.
شکل ظاهری
ابعاد این دستگاه عبارت است از ۱۷۵*۲۱۵.۴*۴۴ میلی متر و در رنگ سفید و مشکی منتشر می‌شود که البته با روکش‌هایی می‌توان به رنگ‌های صورتی، آبی و حتی سبز تبدیل کرد. وزن «وی» برابر ۲.۱ کیلوگرم است که در مقابل رقیبان خود سبکترین وزن را دارد.
سیستم تهویه
یک سیستم تهویه ۶ سانتی‌متری این کنسول را خنک میکند.
آرشیو نرم‌افزاری
کپی های بازی وی در بازار خرده فروشی بر روی دیسکهای نوری وی که مشابه با دی‌وی‌دی می باشند عرضه می شود. این دیسکها در بسته بندی به همراه راهنمای بازی عرضه می شوند. دیسکهای ۱۲ سانتی‌متری وی و دیسکهای ۸ سانتی‌متری گیم‌کیوب را می‌توان با وی اجرا کرد. علاوه بر دیسکهای نوری وی می توان از سرویسهای کنسول مجازی و وی‌ویر که بخشی از خدمات برخط کانال وی‌شاپ می باشند برای خرید بازی به صورت آنلاین استفاده نمود.
سرویس کنسول مجازی اجازه می دهد دارندگان وی بازی هایی را که در اصل برای کنسولهای قدیمیتر نینتندو شامل ان‌ای‌اس - سوپر نینتندو - نینتندو ۶۴ به همراه کنسولهای قدیمی سایر شرکتها شامل سگا مستر سیستم و سگا مگا درایو از شرکت سگا. توربوگراف‌اکس-۱۶/پی‌سی‌انجین از شرکت ان‌ای‌سی به همراه کنسول نیو جیو از شرکت اس‌ان‌کی و کمودور ۶۴ وهمچنین بازی‌های انتخابی از دستگاه‌های آرکاد می‌باشد. بازی‌های کنسول مجازی توسط اینترنت پرسرعت قابل دانلود بر روی حافظه داخلی و یا کارت SD می باشند که پس از دانلود از منوی وی یا منوی SD قابل اجرا می‌باشند.
سرویس وی‌ویر سرویسی مشابه با کنسول مجازی بوده و برای بازی‌هایی است که فقط به صورت آنلاین منتشر می‌شوند و مشابه با سرویسهای ایکس‌باکس لایو آرکاد و پلی استیشن استور می‌باشد.
دسته‌های بازی
دسته‌های وی از تکنولوژی حس گر حرکات بهره مندند که به وسیلهٔ آن قطعه الکترونیکی حرکت را حس میکند. مثلاً می‌توان دسته را مانند چوب بیسبال در دست گرفت و مانند ضربه زدن به توپ از آن استفاده کرد. قطعه با استفاده از سرعت و زاویه حرکت اطلاعات مشابه را در کنسول ثبت میکند و توپ فرضی به جایی می‌رود که اگر دسته، چوب بیسبال بود به طور واقعی می‌رفت. این مساله باعث برتری شدید نسبت به رقیبان شد و باعث شد فروش «وی» این چنین بالا برود وگرنه به علت سخت‌افزار ضعیف نسبت به رقیبان نباید اصلاً در رده نسل هفتم کنسول‌ها قرار بگیرد. نتایج نشان داده است که این ورزش‌ها موجب لاغری و تناسب مطلوب بدن هم می‌شوند.
مشخصات درونی
سی‌پی‌یو «وی» فقط ۷۲۹ مگاهرتز است که در مقابل پلی استیشن ۳ که دارای هفت SPEکه فرکانس هر کدام از آنها ۳.۲ گیگاهرتز است، ضعیفتر میباشدو بازی‌های وی از گرافیک پایین تری برخوردارند. جی‌پی‌یو «وی» هم ساخت شرکت ای‌تی‌آی است.
مصرف برق
«وی» یک یازدهم دو رقیب خود، ایکس باکس ۳۶۰ و پلی استیشن ۳، برق مصرف میکند.
قیمت
قیمت رسمی آن هم اکنون149.99 دلار است.
ایکس‌باکس
اکس‌باکس (به انگلیسی: Xbox) کنسولی از ششمین نسل کنسولهای بازی ویدئویی است که توسط شرکت مایکروسافت عرضه شد. این اولین حملهٔ مایکروسافت به بازار بازی‌های رایانه‌ای بود که با کنسولهای پلی استیشن ۲، نینتندو گیم‌کیوب و دریم‌کست به رقابت پرداخت. سرویس اکس‌باکس لایو به بازی‌بازها اجازه رقابت به صورت آنلاین را می‌داد. این کنسول در روز ۱۵ نوامبر ۲۰۰۱ در آمریکای شمالی؛ ۲۲ فوریه ۲۰۰۲ در ژاپن و در ۱۴ مارس ۲۰۰۲ در اروپا و استرالیا عرضه گشت و بعد از آن اکس‌باکس ۳۶۰ مایکروسافت وارد بازارها شد. اکس‌باکس اولین جسارت سازنده‌اش در میدان نبرد کنسول‌ها بود. عناوین قابل ذکری که برای این کنسول منتشر شدند شامل: Halo: Combat Evolved ، Amped ، Project Gotham Racing , Oddworld و Ninja Gaiden
ایکس‌باکس لایو
اکس‌باکس لایو (به انگلیسی: Xbox Live) یک خدمت بازی چند نفرهٔ برخط و تحویل رسانه‌های دیجیتال است که توسط شرکت مایکروسافت ابداع شده و بهره‌برداری می‌شود. اکس‌باکس لایو هم اکنون تنها خدمت بازی برخط (روی کنسول بازی دستی) است که از کاربرانش وجهی را در قبال بازی کردن دریافت میکند. اکس‌باکس لایو اولین بار برای دستگاه اکس‌باکس در سال ۲۰۰۲ میلادی عرضه شد. نگارش به روز شده‌ای از این خدمت نیز در سال ۲۰۰۵ همزمان با دستگاه اکس‌باکس ۳۶۰ ارائه شد. برای بازی‌های تحت ویندوز، این خدمت نام گیمز فور ویندوز - لایو (بازی‌های ویندوز - لایو) را با خود دارد که بیشتر امکانات این خدمت را روی رایانه‌های تحت ویندوز ارائه می‌دهد. مایکروسافت اعلام کرده که به عنوان بخشی از ابتکار لایو همه جا، لایو را روی دستگاه‌های دیگری همچون تلفن همراه نیز گسترش می‌دهد.
تاریخچه
هنگامی که مایکروسافت دستگاه اکس‌باکس اولیه را ساخت، بازی‌های برخط به عنوان یکی از اصول راهبردی اکس‌باکس به شمار می‌رفت. سگا در سال ۱۹۹۹ تلاش کرده بود تا روی روند رو به رشد بازی‌های برخط، با ساخت دستگاه دریم‌کست سرمایه‌گذاری کند. اما از آنجایی که اینترنت پر سرعت هنوز رایج و در دسترس نبود، دریم‌کست با یک مودم آنالوگ عرضه شد که توفیق چندانی در بر نداشت.
مایکروسافت اما با وجود شکست دریم‌کست به پیروزی خدمات برخط امیدوار بود. این شرکت عقیده داشت برای پیروزی در بازی‌های برخط بایستی به خطوط اینترنت پر سرعت و دیسک سخت داخلی برای ضبط اطلاعات توجه کرد و این امکانات را در دستگاه جدید گنجاند. این نه تنها این امکان را می‌دهد که امکانات جدید، مانند مراحل جدید، نقشه‌ها، تفنگ‌ها و شخصیت‌های جدیدی وارد بازی شوند، بلکه به لطف ارتباط اینترنت پرسرعت، امکاناتی نظیر ارتباط صوتی و تصویری نیز فراهم می‌شود. استیو بالمر و بیل گیتس هر دو عقیده داشتند که محتوای چشمگیر قابل بارگیری می‌تواند در جذب مشتریان جدید مؤثر باشد. با این استدلال، دستگاه بازی با یک درگاه اترنت (۱۰/۱۰۰) همراه شد تا ارتباط با شبکه‌های پهن باند را فراهم کند. البته دستگاه بازی تنها برای کاربران این نوع شبکه‌ها طراحی شده بود و مودم و ارتباط آنالوگ را پشتیبانی نمی‌کرد.
هنگامی که اکس‌باکس در ۱۵ نوامبر ۲۰۰۱ عرضه شد، قرار بود اکس‌باکس لایو که هنوز نامی نداشت، در تابستان ۲۰۰۲ شروع به کار کند. اکس‌باکس لایو بالاخره در نمایشگاه ای۳ ۲۰۰۲، زمانی که به طور کامل عرضه شد صاحب نام فعلی خود شد.
بازارچهٔ اکس‌باکس
این بازارچه اینترنتی محصولاتی مانند بازی‌های آرکید،بازی‌های Indie،بازی‌های ارجینال اکس‌باکس،بازی‌های تریال و دمو،DLC بازی ها(مانند نقشهٔ اضافی برای بازی‌هایی مانند COD،ماشین‌های اضافی برای بازی‌هایی مانند GTA و Mafia 2،بسته‌های اهنگ برای بازی‌های مانند Dance Central)،تریلر بازی ها،گیمر پیکچر و تم، برنامه‌های تلویزیون،موزیک ویدیو،و می‌توان در آن فیلم اجاره کرد و غیره.
در ۱۷ نوامبر ۲۰۰۹،مایکروسافت App جدیدی را عرضه کرد که اسم آن Zune است. با استفاده از این App می‌توانیم با 100 microsoft point فیلم اجاره کنیم و نیازی به اکانت گلد هم ندارد
بازارچه ویدیو در ۶ نوامبر ۲۰۰۶ مایکروسافت چیزی به نام بازارچه ویدیو را راه اندازی کرد که بتوان با آن شبکه‌هایی مانند Syfy,ESPN,MSNBC,Sky go و غیره را با اکس‌باکس و با کیفیت HD دیدو appهایی مانند نت فلیکس و هولو پلاس را بیرون داد تا با ان بتوان فیلم هاو قسمت‌هایی که از سریال‌های مختلف از دست داده‌ایم را با کیفیت HD دید. و این قابلیت اول در آمریکا در۲۲ نوامبر ۲۰۰۶ به بیرون آمد.
کنسول بازی دستی
کنسول بازی دستی یک ماشین الکترونیکی قابل حمل سبک برای اجرای بازی‌های ویدئویی می‌باشد.
در چهارم ژوئن ۲۰۱۲، سونی مدل قرمز رنگ متالیک پلی استیشن ۳ را به طور انحصاری در بریتانیا عرضه کرد. این کنسول قرمز رنگ مجهز به یک هارد ۳۲۰ گیگابایتی و مانند بقیه بسته‌های پلی استیشن ۳ دارای دو دسته بی سیم است. فروشگاه اینترنتی آمازون قیمت این کنسول قرمز رنگ را ۲۵۰ یورو اعلام کرد، ولی فروشگاه پلی دات کام قیمت آن را ۲۴۰ یورو قرار داد.
واحد پردازشگر مرکزی
واحد پردازشگر مرکزی در پلی استیشن ۳ نوعی از یک پردازنده به نام سل پروسسور (Cell processor) است، همچنین این دستگاه اولین محصولی است که از این نوع پردازندها در معماری آن به عنوان پردازنده مرکزی استفاده شده.
سل پروسسور مورد استفاده شده در این کنسول در کلاک ۳٫۲Ghz کار میکند و متشکل شده از یک PPE بر اساس ساختار PowerPC و هفت SPE یا دستیار که سازندگان بازی‌ها تنها از شش عدد آنها می‌توانند استفاده کنند زیرا یکی از آنها اختصاصاً در اختیار سیستم‌عامل خواهد بود.
سل پروسسورها برخلاف پردازنده‌های چند هسته‌ای رایح ساختاری نامتقارن دارند و هدف اصلی از طراحی آنها استفاده در سینماهای خانگی، دستگاه‌های بازی و بالاتر بردن سطح کیفی آنها بوده.
ساختار آنها از این جهت نامتقارن نامیده می‌شود که به خلاف پردازنده‌های رایج دارای هسته‌های هم تراز و همسان نیستند و از یک هسته اصلی و چند هسته فرعی تشکیل شده‌اند به همین دلیل برنامه نویسی بر روی آنها نسبت به شیوه‌های متداول تا حد زیادی متفاوت است.
دسته‌های پلی استیشن ۳
دسته‌های پلی‌استیشن ۳ نسبت به نسخه قبل خود از نظر ظاهری تغییر چندانی نکرده‌است و فقط دکمه آنالوگ جای خود را به نماد پلی‌استیشن داده‌اند و دکمه‌های R۲ و L۲ کمی رو به بالا متمایل شده‌اند، نام دسته‌ها از «دوال شوک» به «سیکس اکسیس» تغییر یافته‌است.
درست است که دسته‌های این کنسول از لحاظ ظاهری تغییر چندانی نکرده‌اند اما از لحاظ کارایی این دسته‌ها دارای قابلیت بسیار جالبی به نام سنسیتیو موشن می‌باشند که به کاربر این امکان را می‌دهد که با حرکت دادن این دسته در راستای شش محور بسیاری از آیتم‌های بازی را کنترل کند. نام SIXAXIS هم از روی عملکرد این دسته‌ها برداشته شده که به معنای شش محور می‌باشد. تقریبااز اوایل سال ۲۰۰۸ دسته جدیدی برای این کنسول به بازار عرضه شده این دسته که با نام دال‌شوک ۳ شناخته می‌شود علاوه بر کارایی‌های دسته نسل قبل دارای شوک هم می‌باشد. سونی، دسته‌هایی با رنگ‌های مختلفی همچون طلایی، نقره‌ای، سفید و حتی قرمز و آبی منتشر کرده‌است.
در ای۳ سال ۲۰۰۹ سونی از یک پروژه جدید که بعدها در GDC ۲۰۱۰ پلی‌استیشن موو نام گذاری شد پرده برداری کرد. این محصول در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۰ در اروپا، ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۰ در آمریکای شمالی و ۲۱ اکتبر ۲۰۱۰ در ژاپن انتشار یافت.
شبکه بازی
در پاسخ به موفقیت‌های مایکروسافت در شبکه ایکس‌باکس لایو، سونی در سال ۲۰۰۶ در کنفرانس PlayStation Business Briefing meeting در توکیو رسماً خبر از راه اندازی شبکه‌ای آنلاین برای پی‌اس۳ داد.
پلی‌استیشن ۳ یک شبکه آنلاین به نام "پی‌اس‌ان" دارد که نوعی دنیای مجازی است و در آن بازی خریداری می‌شود، گفتگو می‌شود و صد البته اگر کنسول شما آپدیت جدید نباشد نمی‌توانید آنلاین بازی کنید. مگر با روش‌های غیررسمی که در کشور موجود است.
برای بازی کردن در شبکه پلی‌استیشن نیازی به پرداخت هزینه نیست. این کنسول دارای بخشی به نام مرورگر اینترنت می‌باشد که پی‌اس۳ را قادر می‌سازد همانند یک رایانه شخصی وارد اینترنت شود. برای استفاده از خدمات اینترنت باید کنسول را ثبت نام کنید. استفاده از اینترنت پلی‌استیشن به جز پی‌اس‌ان نیاز به ثبت نام ندارد.
فروشگاه پلی‌استیشن
در ماه نوامبر ۲۰۰۶ سونی فروشگاه پلی‌استیشن را برای کاربران کنسول خانگی پلی‌استیشن ۳ راه اندازی کرد. فروشگاه پلی استیشن یک فروشگاه مجازی است که کاربران کنسولهای شرکت سونی یعنی پلی‌استیشن ۳، پی‌اس‌پی و پلی‌استیشن ویتا می‌توانند از آن استفاده کنند. در این فروشگاه بازی، دموی بازی‌ها، بازی‌های آرکید، تم و آواتار پلی‌استیشن و محصولات چند رسانه‌ای دیگری برای کنسولهای شرکت سونی عرضه می‌شوند. در ۲۴ سپتامبر سال ۲۰۰۹ شرکت سونی اعلام کرد که از زمان آغاز به کار فروشگاه پلی‌استیشن ۶۰۰ میلیون محصول مختلف از این فروشگاه خریداری شده‌است.
تقریباً یک سال پس از راه اندازی فروشگاه پلی‌استیشن برای کنسول پلی‌استیشن ۳ سونی در سپتامبر ۲۰۰۸ امکان خرید از این فروشگاه از طریق رایانه شخصی را هم برای اعضای شبکه پلی‌استیشن فراهم کرد و در اکتبر ۲۰۰۸ کاربران کنسول دستی پی‌اس‌پی هم این امکان را یافتند تا از این فروشگاه خرید کنند. خرید از فروشگاه پلی‌استیشن از راه خرید کارت اعتباری شبکه پلی‌استیشن انجام می‌شود. این کارت‌ها در دو نوع ۲۵ و ۵۰ دلاری عرضه می‌شود و کاربر می‌تواند با وارد کردن شماره درج شده بر روی این کارت‌ها در حساب کاربری خود، حساب شبکه پلی استیشن خودش را شارژ اعتباری کند و به وسیله آن از فروشگاه پلی‌استیشن خرید کند.
فروشگاه پلی‌استیشن ممکن است برای هر منطقه از جهان محتوایی مخصوص را عرضه کند؛ هر چند که بیشتر محتوای فروشگاه پلی‌استیشن در مناطق مختلف یکسان است. فروشگاه پلی‌استیشن برای چهار منطقه مختلف در دنیا طراحی شده که شامل مناطق: آمریکای شمالی، اروپا، آسیا و ژاپن می‌شود. مناطق اقیانوسیه و خاورمیانه منطقه ۲ محسوب می‌شوند و دارای فروشگاه مشترکی با فروشگاه اروپایی پلی‌استیشن هستند. سونی برای چین و آمریکای لاتین فروشگاه اختصاصی نساخته‌است.
قیمت کنسول
قیمت رسمی آن در زمان عرضه ۴۹۹ دلار و ۵۹۹ دلار بوده‌است اما در خود آمریکا هم با قیمت‌های ۵۵۰ دلار و ۶۵۰ دلار فروخته می‌شد. در ایران این کنسول در اواخر سال ۱۳۹۱ با هارد۳۲۰ گیگابایت، حدود ۱ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان داشته است.
پلی‌استیشن ویتا
پلی‌استیشن ویتا (به انگلیسی: PlayStation Vita) کنسول بازی دستی آینده شرکت سونی است. این کنسول بازی دستی٬ جانشینی برای کنسول بازی دستی پلی‌استیشن همراه و عضوی از خانواده پلی‌استیشن است.
از ویژگی‌های این محصول٬ دو آنالوگ استیک٬ صفحه نمایشگر ۵ اینچی (۱۳۰ میلیمتری) اوال‌ای‌دی با قابلیت صفحه لمسی است. این کنسول دستی٬ امکاناتی چون بلوتوث٬ وای-فای و 3G را نیز پشتیبانی میکند. این کنسول دارای پردازشگر قدرتمند ۴ هسته‌ای ARM Cortex-A9 MPCore می‌باشد. همچنین٬ پلی‌استیشن ویتا از شبکه PSN نیز پشتیبانی میکند.
این کنسول٬ به منظور رقابت با نینتندو سه‌دی‌اس عرضه خواهد شد.
سخت افزار
طراحی کلی پلی استیشن ویتا مشابه طراحی کنسول دستی پیشین سونی یعنی پی اس پی است. این کنسول دارای صفحه نمایش 5 اینچی (130 میلی متری) است و از یک صفحه او ال ای دی خازنی لمسی بهره می برد. برخلاف پی اس پی که از یک آنالوگ بهره می برد، پلی استیشن ویتا از دو آنالوگ استفاده می کند و چهار کلید اصلی کنسول های سونی یعنی (Triangle، Circle، Cross و Square) ، به همراه دو کلید L و R و کلید های پلی استیشن، استارت و سلکت هم بر روی این کنسول دستی وجود دارد.
این کنسول از پردازنده ARM Cortex- A9 MPcore استفاده می کند که چهار هسته ای است؛ اما سه هسته آن برای اپلیکیشن ها قابل استفاده است. پلی استیشن ویتا همچنین دارای پردازنده گرافیکی چهارهسته‌ای مدل PowerVR SGX543MP4 است که ساخت شرکت ایمجینیشن تکنولوجیز است.
از دیگر امکانات سخت افزاری پلی استین ویتا می توان به دو پد لمسی در قسمت پشتی کنسول اشاره کرد. همچنین دو دوربین (یکی عقب، یکی جلو)، بلندگوی استریو، میکروفون، حسگر حرکتی شش محور (سه محور ژیروسکوپ و سه محور شتاب سنج) و قطب نمای الکتریکی در این کنسول دستی وجود دارد.
امکانات ارتباطی
بسته کامل پلی استیشن ویتا که هم از وای-فای و هم از 3G پشتیبانی می کند.
پلی استیشن ویتا از نسل سوم ارتباطات (3G)، وای-فای و بلوتوث 2.1 پشتیبانی می کند. البته مدل ارزان تر این کنسول از 3G پشتیبانی نمی‌کند و امکانات ارتباطی آن فقط محدود به وای-فای و بلوتوث می شود.
پلی‌استیشن همراه
پِلی‌استیشن همراه یا پی‌اس‌پی (به انگلیسی: PlayStation Portable به اختصار: PSP) نوعی کنسول بازی‌ست که سرگرمی‌های رایانه‌ای سونی آن‌را ساخته و عرضه کرده‌است. این کنسول بازی قابلیت همراه دارد و می‌توان بازی‌های زیادی رویش انجام داد.
از دیگر ویژگی‌های پلی‌استیشن همراه می‌توان به صفحهٔ نمایش بزرگ، گرافیک بالا، استفاده از دیسکهای نوری، داشتن ورودی کارت حافظه و قابلیت اتصال به پلی‌استیشن ۳،پلی استیشن ۲ و اینترنت اشاره کرد.
نسخه‌ها
پی‌اس‌پی نسخه یک که در سال ۲۰۰۵ و ۲۰۰۴ پیش توسط سونی به بازار ارائه شد. به آن نسخه چاق هم می‌گویند.
پی‌اس‌پی نسخه دو (یا درست‌تر PSP Slim) که در کنفرانس ای۳ سال ۲۰۰۷ معرفی و ماه سپتامبر به بازار آمد. به آن نسخه باریک هم می‌گویند.
پی‌اس‌پی-۳۰۰۰: در تاریخ ۲۰ اوت ۲۰۰۸ سری ۳۰۰۰ در کنفرانس مطبوعاتی در شهر لایپزیگ آلمان معرفی شد. در طراحی مجدد، پی‌اس‌پی ۳۳٪ سبکتر و ۱۹٪ باریک‌تر شده‌است. از دیگر مشخصات psp ۳۰۰۰ می‌توان به بهبود کیفیت ال‌سی‌دی٫ میکروفون داخلی٫ خروجی ویدیوئی توسعه یافته اشاره کرد. نکته بارز پی‌اس‌پی۳۰۰۰ ال‌سی‌دی این کنسول است که در آن نسبت تباین افزایش یافته همچنین زمان پاسخگویی کمتر شده، تعداد رنگ‌ها افزایش یافته و از همه مهمتر فناوری ضدّبازتاب به کار رفته در آن می‌باشد که باعث می‌شود که در نور خورشید نیز قابلیت دید مناسبی داشته باشد.
پی اس پی گو (psp go) : در ژوئیه سال ۲۰۰۹ در کنفرانسی مطرح شد . قرار شد که در هفتهٔ دوم مهر ماه ۱۳۸۸ در آمریکا و اروپا به قیمت ۲۵۰ دلار عرضه شود . در این psp با وجود حذف درایو umd و البته داشتن مموری ۱۶ گیگابایتی و صفحه ای بسیار نازک و صفحهٔ slide بسیار شکیل است .
سخت‌افزار
ظاهر
پی‌اس‌پی دارای ابعاد ۲٫۲×۷٫۳×۱۷ و وزن ۲۸۰ گرم می‌باشد. در بخش جلوئی کنسول یک عدد ال‌سی‌دی ۴٫۳ اینچی تعبیه شده‌است. رزولوشن این ال‌سی‌دی ۴۸۰×۲۷۲ می‌باشد و دارای ۱۶٫۷۷ میلیون رنگ می‌باشد. همچنین در جلو کنسول چهار کلید همیشگی پلی‌استیشن (Triangle, Circle, Cross, Square) به همراه دسته آنالوگ و چندین کلید کاربردی دیگر می‌باشد.
سی پی یو٫ گرافیک و رم
سی پی یو پی‌اس‌پی دارای قدرت پردازش ۵۰۰ مگا هرتز و ۳۲ بیتی می‌باشد. پی‌اس‌پی دارای جی پی یوئی با قدرت ۱۶۶ مگا هرتز و ۲ مگابایت حافظه VRAM می‌باشد. پی‌اس‌پی همچنین دارای ۳۲ مگابایت رم و ۴ مگابایت رم تعبیه شده از نوع DRAM می‌باشد.
باتری
پی‌اس‌پی دارای باتری ۱۸۰۰ mAh می‌باشد که قابلیت ۶-۴ ساعت در حال بازی ۵-۴ ساعت در حالت پخش ویدیوئی و ۱۱-۸ ساعت پخش صوتی می‌باشد.
تجهیزات دیگر
پورت یو اس بی مینی ۲
پورت فرو سرخ
درایو یو ام دی برای انتقال فیلم و بازی در قسمت پشت پی اس پی
خواننده کارت حافظه در سمت جپ
بلندگوهای استریو و خروجی هدفون
کارت شبکه بی سیم تحت استاندارد IEEE ۸۰۲٫۱۱b برای دسترسی به اینترنت.
نرم‌افزار
ورژن سیستم‌عامل
این کنسول دستی دارای سیستم‌عامل مخصوص به خود بوده که توسط شرکت سازنده آن یعنی سونی ساخته و پشتیبانی می‌شود. در اولین نسخه‌های آن (در سال ۲۰۰۴) این سیستم‌عامل دارای ورژن ۱٫۰۰ بود.
رابط گرافیکی کاربر
رابط گرافیکی پی‌اس‌پی نوع پی‌اس‌پی٫ اکس ام بی(XMB) (این رابط در محصولات دیگر سونی مانند پلی‌استیشن ۳ و سری براویا نیز وجود دارد) می‌باشد. این رابط شامل منویی متشکل از هفت بخش می‌باشد، این هفت بخش عبارتند از تنظیمات، تصاویر، آهنگها، کلیپهای ویدیویی، بازی، شبکه، و شبکه پلی‌استیشن می‌باشد. این رابط توانایی نمایش تصاویر و همچنین پخش آهنگها و کلیپهای موجود بر روی حافظه و ذخیره آراس‌اس را دارا می‌باشد. از دیگر قابلیت‌های این رابط می‌توان به قابلیت ارسال تصاویر به صورت بی سیم و قابلیت سفارشی سازی توسط کاربر اشاره کرد.
مرورگر وب
مرورگر اینترنت پی اس پی از نوع ریز کاوشگر بوده که به طور رایگان به همراه نسخه ۲٫۰ نرم‌افزار پی اس پی عرضه شده‌است. این مرورگر از اغلب فناوری‌های موجود در کاوشگرها پشتیبانی میکند. همچنین در ورژن ۲٫۷۰ نرم‌افزار پی اس پی٫ مرورگر از فایل‌های فلش نیز پشتیبانی میکند.
بازی از راه دور
بازی از راه دور این قابلیت را به پی اس پی می‌دهد که به بیشتر خصوصیات پلی‌استیشن ۳ از طریق بی سیم ( wi-fi ) دسترسی داشته باشد. از جمله این قابلیت‌ها می‌توان به نمایش تصاویر و پخش فایل‌های صوتی و تصویری موجود بر روی هارد پلی‌استیشن ۳ و همچنین کنترل از راه دور پلی‌استیشن ۳ اشاره کرد.
مشخصات
نسخه یک
وزن:۲۸۰ گرم
حافظه داخلی:۳۲ مگابایت
نوع و عمر باتری:۱۸۰۰ mA ۵ تا ۶ ساعت
امکانات خاص:درگاه فروسرخ
رنگ‌ها :سیاه٬سفید و صورتی
قیمت در ایران :۲۰۰٬۰۰۰ تومان
نسخه دو
وزن:۱۸۹ گرم
حافظه داخلی:۶۴ مگابایت
سی پی یو CPU:MIPS R۴۰۰۰-based; clocked from 1 to 333 MHz
نمایش عکس با فرمت‌های JPEG,BITMAP,PNG
نمایش فیلم با فرمت‌های MPEG-۴,AVC
پخش موسیقی با فرمت‌های ATRAC, AAC, MP3, WMA
نوع و عمر باتری:۲۲۰۰mA تا ۶ ساعت
امکانات خاص:درگاه فروسرخ حذف شده، خروجی تلویزیون
رنگ‌ها :سیاه٬سفید و خاکستری
قیمت در ایران :۲۱۰۰۰۰ تومان
پلی‌استیشن موو
پلی‌استیشن موو (به انگلیسی: PlayStation Move) یک کنترل‌کننده بازی دارای حسگر حرکتی که توسط بخش سرگرمی کامپیوتری سونی برای کنسول پلی‌استیشن ۳ منتشر گردید. پلی‌استیشن موو برای اولین بار در ۲ ژوئن ۲۰۰۹ رونمایی شد و در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۰ در اروپا و بیشتر بازارهای آسیا، ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۰ در استرالیا و ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۰ در آمریکا و انگلستان منتشر شده است. پلی‌استیشن موو با کنترل از راه دور وی و کینکت که به ترتیب برای کنسولهای وی و ایکس‌باکس ۳۶۰ هستند، به رقابت می‌پردازد.
دریم‌کست
دریم‌کست (به انگلیسی: Dream cast) کنسول بازی ۱۲۸-بیت بود که توسط سگا در اواخر ۱۹۹۸ میلادی جانشین سگا سترن شد. این کنسول اولین کنسول از نسل ششم کنسولهای بازی‌های ویدئویی در کنار پلی استیشن ۲، ایکس‌باکس و نینتندو گیم کیوب بود.
سگا تولید این کنسول را در مارس ۲۰۰۱ متوفق کرد و آن به آخرین نسل از کنسولهای سگا بدل گشت، اگرچه پشتیبانی از آن در اقیانوسیه و اروپا تا اواخر ۲۰۰۲ میلادی ادامه داشت و در ژاپن تا سال ۲۰۰۶ میلادی نیز همچنان به فروش می‌رسید. بر طبق گفته برنی استولار رئیس و مدیرعامل سابق سگا در آمریکا، توقف تولید این کنسول به واسطه جهت گیری تازه کمپانی برای تمرکز بر روی تولید نرم‌افزار صورت گرفت.
باوجود طول عمر کوتاه، این کنسول توانست جایگاه ویژه‌ای بواسطه تاریخچه و ویژگی‌هایش کسب کند. دریم کست به دلیل آنکه پیشتر از زمان خود بود و بویژه امکان بازی آنلاین، مورد ستایش قرار می‌گیرد. دریم کست اولین کنسولی بود که به مودم و توانایی پشتیبانی از اینترنت برای بازی‌های آنلاین مجهز گردید.
نینتندو گیم‌کیوب
نینتندو گیم‌کیوب (به ژاپنی: ニンテンドーゲームキューブ Nintendō Gēmukyūbu، به انگلیسی: Nintendo GameCube) (اغلب به صورت مختصره GCN نوشته می‌شود) چهارمین کنسول بازی ویدئویی نینتندو که بخشی از ششمین نسل در عصر کنسول‌ها است. گیم‌کیوب جانشین نینتندو ۶۴ و کنسول قبل از نینتندو وی بود.
نینتندو گیم‌کیوب اولین کنسول نینتندو بود که از دیسک اپتیک به عنوان منبع اصلی ذخیره سازی استفاده می‌کرد، بعد از اینکه نینتندو چندین قدم بی نتیجه در زمینهٔ رسانه‌های دیسک ذخیره سازی انجام داد. گیم‌کیوب در مقایسه با کنسولهای رقیبش، ایکس باکس و پلی استیشن ۲، از مینی‌دی‌وی‌دی به جای دی‌وی‌دی‌های بزرگ استفاده می‌کرد. به این سبب، مانند ایکس باکس و پلی استیشن ۲ قابلیت پشتیبانی از دی‌وی‌دی ویدئو و لوح فشرده آئودیو را نداشت.
این کنسول در ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۱ در ژاپن، ۱۸ نوامبر ۲۰۰۱ در آمریکای شمالی، ۳ مه ۲۰۰۲ در اروپا و ۱۷ مه ۲۰۰۲ در استرالیا منتشر شده است. گیم‌کیوب ۲۱٫۷۴ میلیون در سرتاسرجهان به فروش رساند.
وی
وی کنسول بازی خانگی نسل هفتم می‌باشد که توسط نینتندو در ۱۹ نوامبر ۲۰۰۶ عرضه شد. به عنوان کنسول بازی نسل هفتم وی رقیب اصلی ایکس‌باکس ۳۶۰ از مایکروسافت و پلی استیشن ۳ از سونی است. نینتندو گفته است که این کنسول برای استفاده افراد بیشتری نسبت به دو رقیب خود طراحی شده. تا آوریل ۲۰۱۱ وی با فروش بالاتر از دو رقیب خود پلی استیشن ۳ و ایکس‌باکس ۳۶۰ پرفروشترین کنسول نسل خود به شمار می‌رود، و در دسامبر ۲۰۰۹ رکورد پرفروشترین کنسول بازی را در آمریکا طی یک ماه شکسته است.
یک ویژگی مشخص این کنسول، کنترلر وایرلس آن، وی ریموت می‌باشد که می‌تواند به عنوان یک وسیله اشاره کننده دستی به کار رود و حرکات را در فضای سه‌بعدی تشخیص دهد. یکی دیگر از مشخصات به کار رفته در این کنسول وی‌کانکت۲۴ می‌باشد، که قابلیت دریافت پیام و آپدیت را در زمانی که سیستم در حالت آماده به کار می‌باشد را دارد.
وی پنجمین کنسول خانگی نینتندو و جانشین نینتندو گیم‌کیوب است که به طور کامل قابلیت سازگاری عقبرو را با تمامی بازی‌ها و بیشتر لوازم جانبی گیم‌کیوب دارد. نینتندو نخستین بار در مورد این کنسول در نشست خبری نمایشگاه الکترونیک اکسپو ۲۰۰۳ سخن گفت و بعدها در نمایشگاه الکترونیک اکسپو ۲۰۰۵ از آن پرده‌برداری کرد. مدیرعامل شرکت نینتندو ساتورو یاواتا یک نمونه اولیه از وی ریموت را در سپتامبر ۲۰۰۵ در نمایشگاه بازی توکیو نشان داد. در نمایشگاه الکترونیک اکسپو ۲۰۰۶، وی برای نخستین بار چندین جایزه را از آن خود کرد. در ۸ دسامبر ۲۰۰۶ وی فروش خود را در چهار بازار کلیدی به طور کامل آغاز کرد.
مشخصات
در ۱۹ نوامبر ۲۰۰۶ عرضه شد.
آمار فروش آن برابر است با 52.62 میلیون دستگاه (تا آگوست 2009) است. همچنین وی پرفروشترین کنسول نسل هفتم تا این تاریخ است.
نام
در مورد دلیل انتخاب نام وی، نظرات مختلفی وجود دارد ولی احتمالاً بهترین توصیف، به هنگام معرفی کنسول برای اولین بار عنوان شده است:
تلفظ وی مانند we انگلیسی است که تاکیدی است بر این امر که این کنسول متعلق به همه ما است. وی به راحتی توسط مردم همه جای دنیا به خاطر سپرده می‌شود، مستقل از اینکه به چه زبانی صحبت می‌کنند. نه گیج شدنی هست و نه خلاصه کردنی. فقط همان وی.
شکل ظاهری
ابعاد این دستگاه عبارت است از ۱۷۵*۲۱۵.۴*۴۴ میلی متر و در رنگ سفید و مشکی منتشر می‌شود که البته با روکش‌هایی می‌توان به رنگ‌های صورتی، آبی و حتی سبز تبدیل کرد. وزن «وی» برابر ۲.۱ کیلوگرم است که در مقابل رقیبان خود سبکترین وزن را دارد.
سیستم تهویه
یک سیستم تهویه ۶ سانتی‌متری این کنسول را خنک میکند.
آرشیو نرم‌افزاری
کپی های بازی وی در بازار خرده فروشی بر روی دیسکهای نوری وی که مشابه با دی‌وی‌دی می باشند عرضه می شود. این دیسکها در بسته بندی به همراه راهنمای بازی عرضه می شوند. دیسکهای ۱۲ سانتی‌متری وی و دیسکهای ۸ سانتی‌متری گیم‌کیوب را می‌توان با وی اجرا کرد. علاوه بر دیسکهای نوری وی می توان از سرویسهای کنسول مجازی و وی‌ویر که بخشی از خدمات برخط کانال وی‌شاپ می باشند برای خرید بازی به صورت آنلاین استفاده نمود.
سرویس کنسول مجازی اجازه می دهد دارندگان وی بازی هایی را که در اصل برای کنسولهای قدیمیتر نینتندو شامل ان‌ای‌اس - سوپر نینتندو - نینتندو ۶۴ به همراه کنسولهای قدیمی سایر شرکتها شامل سگا مستر سیستم و سگا مگا درایو از شرکت سگا. توربوگراف‌اکس-۱۶/پی‌سی‌انجین از شرکت ان‌ای‌سی به همراه کنسول نیو جیو از شرکت اس‌ان‌کی و کمودور ۶۴ وهمچنین بازی‌های انتخابی از دستگاه‌های آرکاد می‌باشد. بازی‌های کنسول مجازی توسط اینترنت پرسرعت قابل دانلود بر روی حافظه داخلی و یا کارت SD می باشند که پس از دانلود از منوی وی یا منوی SD قابل اجرا می‌باشند.
سرویس وی‌ویر سرویسی مشابه با کنسول مجازی بوده و برای بازی‌هایی است که فقط به صورت آنلاین منتشر می‌شوند و مشابه با سرویسهای ایکس‌باکس لایو آرکاد و پلی استیشن استور می‌باشد.
دسته‌های بازی
دسته‌های وی از تکنولوژی حس گر حرکات بهره مندند که به وسیلهٔ آن قطعه الکترونیکی حرکت را حس میکند. مثلاً می‌توان دسته را مانند چوب بیسبال در دست گرفت و مانند ضربه زدن به توپ از آن استفاده کرد. قطعه با استفاده از سرعت و زاویه حرکت اطلاعات مشابه را در کنسول ثبت میکند و توپ فرضی به جایی می‌رود که اگر دسته، چوب بیسبال بود به طور واقعی می‌رفت. این مساله باعث برتری شدید نسبت به رقیبان شد و باعث شد فروش «وی» این چنین بالا برود وگرنه به علت سخت‌افزار ضعیف نسبت به رقیبان نباید اصلاً در رده نسل هفتم کنسول‌ها قرار بگیرد. نتایج نشان داده است که این ورزش‌ها موجب لاغری و تناسب مطلوب بدن هم می‌شوند.
مشخصات درونی
سی‌پی‌یو «وی» فقط ۷۲۹ مگاهرتز است که در مقابل پلی استیشن ۳ که دارای هفت SPEکه فرکانس هر کدام از آنها ۳.۲ گیگاهرتز است، ضعیفتر میباشدو بازی‌های وی از گرافیک پایین تری برخوردارند. جی‌پی‌یو «وی» هم ساخت شرکت ای‌تی‌آی است.
مصرف برق
«وی» یک یازدهم دو رقیب خود، ایکس باکس ۳۶۰ و پلی استیشن ۳، برق مصرف میکند.
قیمت
قیمت رسمی آن هم اکنون149.99 دلار است.
ایکس‌باکس
اکس‌باکس (به انگلیسی: Xbox) کنسولی از ششمین نسل کنسولهای بازی ویدئویی است که توسط شرکت مایکروسافت عرضه شد. این اولین حملهٔ مایکروسافت به بازار بازی‌های رایانه‌ای بود که با کنسولهای پلی استیشن ۲، نینتندو گیم‌کیوب و دریم‌کست به رقابت پرداخت. سرویس اکس‌باکس لایو به بازی‌بازها اجازه رقابت به صورت آنلاین را می‌داد. این کنسول در روز ۱۵ نوامبر ۲۰۰۱ در آمریکای شمالی؛ ۲۲ فوریه ۲۰۰۲ در ژاپن و در ۱۴ مارس ۲۰۰۲ در اروپا و استرالیا عرضه گشت و بعد از آن اکس‌باکس ۳۶۰ مایکروسافت وارد بازارها شد. اکس‌باکس اولین جسارت سازنده‌اش در میدان نبرد کنسول‌ها بود. عناوین قابل ذکری که برای این کنسول منتشر شدند شامل: Halo: Combat Evolved ، Amped ، Project Gotham Racing , Oddworld و Ninja Gaiden
ایکس‌باکس لایو
اکس‌باکس لایو (به انگلیسی: Xbox Live) یک خدمت بازی چند نفرهٔ برخط و تحویل رسانه‌های دیجیتال است که توسط شرکت مایکروسافت ابداع شده و بهره‌برداری می‌شود. اکس‌باکس لایو هم اکنون تنها خدمت بازی برخط (روی کنسول بازی دستی) است که از کاربرانش وجهی را در قبال بازی کردن دریافت میکند. اکس‌باکس لایو اولین بار برای دستگاه اکس‌باکس در سال ۲۰۰۲ میلادی عرضه شد. نگارش به روز شده‌ای از این خدمت نیز در سال ۲۰۰۵ همزمان با دستگاه اکس‌باکس ۳۶۰ ارائه شد. برای بازی‌های تحت ویندوز، این خدمت نام گیمز فور ویندوز - لایو (بازی‌های ویندوز - لایو) را با خود دارد که بیشتر امکانات این خدمت را روی رایانه‌های تحت ویندوز ارائه می‌دهد. مایکروسافت اعلام کرده که به عنوان بخشی از ابتکار لایو همه جا، لایو را روی دستگاه‌های دیگری همچون تلفن همراه نیز گسترش می‌دهد.
تاریخچه
هنگامی که مایکروسافت دستگاه اکس‌باکس اولیه را ساخت، بازی‌های برخط به عنوان یکی از اصول راهبردی اکس‌باکس به شمار می‌رفت. سگا در سال ۱۹۹۹ تلاش کرده بود تا روی روند رو به رشد بازی‌های برخط، با ساخت دستگاه دریم‌کست سرمایه‌گذاری کند. اما از آنجایی که اینترنت پر سرعت هنوز رایج و در دسترس نبود، دریم‌کست با یک مودم آنالوگ عرضه شد که توفیق چندانی در بر نداشت.
مایکروسافت اما با وجود شکست دریم‌کست به پیروزی خدمات برخط امیدوار بود. این شرکت عقیده داشت برای پیروزی در بازی‌های برخط بایستی به خطوط اینترنت پر سرعت و دیسک سخت داخلی برای ضبط اطلاعات توجه کرد و این امکانات را در دستگاه جدید گنجاند. این نه تنها این امکان را می‌دهد که امکانات جدید، مانند مراحل جدید، نقشه‌ها، تفنگ‌ها و شخصیت‌های جدیدی وارد بازی شوند، بلکه به لطف ارتباط اینترنت پرسرعت، امکاناتی نظیر ارتباط صوتی و تصویری نیز فراهم می‌شود. استیو بالمر و بیل گیتس هر دو عقیده داشتند که محتوای چشمگیر قابل بارگیری می‌تواند در جذب مشتریان جدید مؤثر باشد. با این استدلال، دستگاه بازی با یک درگاه اترنت (۱۰/۱۰۰) همراه شد تا ارتباط با شبکه‌های پهن باند را فراهم کند. البته دستگاه بازی تنها برای کاربران این نوع شبکه‌ها طراحی شده بود و مودم و ارتباط آنالوگ را پشتیبانی نمی‌کرد.
هنگامی که اکس‌باکس در ۱۵ نوامبر ۲۰۰۱ عرضه شد، قرار بود اکس‌باکس لایو که هنوز نامی نداشت، در تابستان ۲۰۰۲ شروع به کار کند. اکس‌باکس لایو بالاخره در نمایشگاه ای۳ ۲۰۰۲، زمانی که به طور کامل عرضه شد صاحب نام فعلی خود شد.
بازارچهٔ اکس‌باکس
این بازارچه اینترنتی محصولاتی مانند بازی‌های آرکید،بازی‌های Indie،بازی‌های ارجینال اکس‌باکس،بازی‌های تریال و دمو،DLC بازی ها(مانند نقشهٔ اضافی برای بازی‌هایی مانند COD،ماشین‌های اضافی برای بازی‌هایی مانند GTA و Mafia 2،بسته‌های اهنگ برای بازی‌های مانند Dance Central)،تریلر بازی ها،گیمر پیکچر و تم، برنامه‌های تلویزیون،موزیک ویدیو،و می‌توان در آن فیلم اجاره کرد و غیره.
در ۱۷ نوامبر ۲۰۰۹،مایکروسافت App جدیدی را عرضه کرد که اسم آن Zune است. با استفاده از این App می‌توانیم با 100 microsoft point فیلم اجاره کنیم و نیازی به اکانت گلد هم ندارد
بازارچه ویدیو در ۶ نوامبر ۲۰۰۶ مایکروسافت چیزی به نام بازارچه ویدیو را راه اندازی کرد که بتوان با آن شبکه‌هایی مانند Syfy,ESPN,MSNBC,Sky go و غیره را با اکس‌باکس و با کیفیت HD دیدو appهایی مانند نت فلیکس و هولو پلاس را بیرون داد تا با ان بتوان فیلم هاو قسمت‌هایی که از سریال‌های مختلف از دست داده‌ایم را با کیفیت HD دید. و این قابلیت اول در آمریکا در۲۲ نوامبر ۲۰۰۶ به بیرون آمد.
کنسول بازی دستی
کنسول بازی دستی یک ماشین الکترونیکی قابل حمل سبک برای اجرای بازی‌های ویدئویی می‌باشد.
4:43 am
باشگاه فوتبال تراکتورسازی تبریز
باشگاه فوتبال تراکتورسازی تبریز، که بیشتر با نام تراکتورسازی یا به صورت مخفف تراکتور و در بین طرفداران ترک خود به عنوان تیراختور شناخته می‌شود، یکی از پرهوادارترین باشگاه‌های فوتبال در ایران و آسیاست. این باشگاه فوتبال علاوه بر ایران در کشورهایی همچون جمهوری آذربایجان و ترکیه نیز هوادارانی دارد. این تیم در سال ۱۳۴۹ شمسی با حمایت کارخانه تراکتورسازی در شهر تبریز بنیان‌گذاری شد و هم اکنون تحت مسئولیت سپاه عاشورا است. سپاه عاشورا نقش مهمی در حل مسائل مالی باشگاه تراکتورسازی دارد و این تیم از امکانات ورزشی این ارگان استفاده میکند. همچنین ۳۰٪ سهام باشگاه متعلق به «مؤسسه مالی و اعتباری کوثر» می‌باشد. علاوه بر این «مؤسسه مهر ایرانیان» وابسته به سپاه پاسداران و شرکت سایپا از دیگر سهامداران و متولیان این باشگاه محسوب می‌شوند. به همین دلیل تیم تراکتورسازی در رده تیمهای نظامی لیگ قرار گرفته و قادر به گرفتن بازیکن سرباز شده است. و بازیکنان مشمولی که بخواهند خدمت سربازی خود را در ارگان سپاه بگذراند می توانند به این باشگاه نقل مکان کنند.
تراکتورسازی تبریز تا فصل ۸۱-۱۳۸۰ در سطح اول فوتبال ایران بازی می‌کرد؛ اما در پایان آن فصل به دسته پایین‌تر سقوط کرد و پس از ۸ سال تلاش ناموفق برای صعود، سرانجام در سال ۱۳۸۸ دوباره به لیگ برتر فوتبال ایران راه یافت.
این تیم پس از صعود به لیگ برتر، روند رو به رشدی داشته و در پایان فصل‌های ۸۹-۱۳۸۸، ۹۰-۱۳۸۹، ۹۱-۱۳۹۰ و ۹۲-۱۳۹۱ به ترتیب در جایگاه ۷اُم، ۵اُم، ۲وم و ۲وم ایستاد. تراکتورسازان تبریز موفق شدند با نائب قهرمانی در یازدهمین دوره رقابتهای لیگ برتر فوتبال ایران در سال ۱۳۹۱، جواز حضور در مسابقات لیگ قهرمانان آسیا را برای نخستین بار کسب کنند.
طبق آخرین رده‌بندی برترین تیمهای باشگاهی جهان در ۲۰۱۳ میلادی که توسط پایگاه «فوتبال دیتابیس» صورت گرفته، تیم فوتبال تراکتورسازی تبریز با کسب ۱۴۸۰٫۹۵ امتیاز در رده ۳اُم ایران ، ۱۹ اُم آسیا و ۳۰۵ اُم جهان قرار دارد. این رده‌بندی توسط فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبالاعلام شده است .
باشگاه تراکتورسازی تبریز، علاوه بر فوتبال، در رشته‌های ورزشی فوتسال، سپک تاکرا و بسکتبال با ویلچر نیز فعالیت میکند.
تاریخچه
پیش از انقلاب
تراکتورسازی در سال ۱۳۵۴ به جام تخت جمشید صعود کرد. آنان در جام تخت جمشید ۱۳۵۴ شرکت کردند و در میان ۱۶ تیم، در جایگاه شانزدهم ایستاده، به دستهٔ پایین‌تر سقوط کردند. پس از یک سال دوری از سطح اول لیگ فوتبال ایران، آنان در جام تخت جمشید ۱۳۵۶ شرکت کرده و جایگاه پنجم را کسب کردند. در این دوران، سرمربی تراکتورسازی حسین فکری بود و بازیکنانی چون پرویز مظلومی، عباس کارگر و ابراهیم کیان‌طهماسبی در این تیم بازی می‌کردند. تراکتورسازی در جام تخت جمشید ۱۳۵۷ هم حاضر بود و تا پیش از تعطیلی مسابقات به دلیل وقوع انقلاب ۱۳۵۷، در جایگاه نهم جدول بودند. این باشگاه در جام حذفی ۱۳۵۶ -که اولین دوره جام حذفی بود- نیز به فینال راه یافت؛ اما در بازی پایانی، نتیجه را به ملوان بندرانزلی باخته و نایب‌قهرمان شد. در این سال‌ها ماشین‌سازی نیز به عنوان تیمی از شهر تبریز و قدرتی موازی با تراکتورسازی در فوتبال ایران حاضر بود.
دهه ۱۳۶۰
در دهه ۱۳۶۰ به دلیل وقوع جنگ ایران و عراق، لیگ فوتبال ایران تعطیل بود و تنها جام‌های استانی برگزار می‌شد و تراکتورسازی در لیگ فوتبال تبریز بازی می‌کرد. در سال ۱۳۶۵، منتخب تبریز متشکل از بازیکنان تراکتورسازی و ماشین‌سازی به فینال لیگ استانی قدس راه یافت، ولی از تیم استان اصفهان شکست خورد و دوم شد. در این دهه بازیکنانی مانند احد شیخ لاری، حسین قوی‌فکر، غلامرضا باغ‌آبادی و امیر داداش‌ضیایی بازیکنان برجسته تراکتورسازی بودند که در تیم ملی فوتبال ایران نیز بازی کردند. در سالیان پایانی این دهه، واسیلی گوجا مربی اهل رومانی به تراکتورسازی آمد.
دهه ۱۳۷۰ و آغاز دهه ۱۳۸۰
واسیلی گوجا، تیمهای پایه تراکتورسازی را زیر نظر گرفت و به کارهای بنیانی پرداخت. تراکتورسازی متحول شد و دوران موفقی را گذراند. آنان در لیگ آزادگان ۱۳۷۱ در گروه یک بالاتر از استقلال و کشاورز اول شدند، اما در پلی‌آف با باخت به پاس تهران، به مقام سوم رسیدند. در این تیم که بهترین نتیجه تاریخ تراکتورسازی در لیگ را به دست‌آورد؛ احد شیخ لاری بعنوان کاپیتان تیم،کریم باقری، سیروس دین‌محمدی وحسین خطیبی حضور داشتند. اسماعیل حلالی و علی باغمیشه نیز از آن تیم به تیم ملی فوتبال ایران راه یافتند. تراکتورسازی در سال ۱۳۷۳ با باخت به بهمن در جام حذفی، برای بار دوم در این جام دوم شد. با رفتن بازیکنان کلیدی از تیم، دوران افت باشگاه آغاز شد. محمدحسین ضیایی، جای گوجا را گرفت و بازیکن–مربی تیم شد. باشگاه در لیگ آزادگان ۱۳۷۹، آخر می‌شود ولی با این وجود سال بعد به حکم فدراسیون فوتبال ایران در لیگ حرفه‌ای تازه‌تاسیس شرکت میکند. آنان در لیگ برتر فوتبال ایران ۸۰-۸۱ با مربیگری رضا وطنخواه و محمود یاوری باز هم در لیگ آخر شدند و این بار به دسته پایین‌تر سقوط کردند.
دوران دسته اول: ۱۳۸۱-۱۳۸۸
تراکتورسازی هفت فصل را در لیگ دسته اول فوتبال ایران سپری کرد، و نتوانست به جام خلیج فارس صعود کند. تراکتورسازی در این هفت سال تنها یک بار پلی‌آف رسید، و با باخت به شیرین‌فراز کرمانشاه فرصت صعود را از دست داد. در این سالیان ارنست میدندروپ ، فرشاد پیوس، احد شیخ لاری از مربیان باشگاه بودند. سرانجام تراکتورسازی در فصل ۸۸-۸۷ و با مربی گری فراز کمالوند به لیگ برتر صعود کرد.
هواداران
تراکتورسازی پرتماشاگرترین تیم لیگ برتر در فصل‌های ۸۸-۱۳۸۷ و ۹۰-۱۳۸۹ و ۹۱-۱۳۹۰ است. به گفتهٔ مدیر باشگاه تراکتورسازی این تیم در سال ۱۳۸۹ حدود ۴۸۲ هزار هوادار رسمی داشته که چندین برابر هوادران ثبت‌شدهٔ رئال مادرید، یکی از باشگاه‌های پرطرفدار دنیا، است. این باشگاه پیشتر تعداد تماشاگر ثابتی در ورزشگاه و هوادارانی در داخل تبریز داشت؛ اما اکنون هواداری از این تیم به سراسر آذربایجان و برخی شهرهای دیگر ایران رسوخ کرده‌است به گونه‌ای که در چندین بازی در چارچوب لیگ برتر استادیوم‌های استانهای البرز، قزوین، قم و گیلان نیز در برخی بازی‌ها پذیرای هواداران پرتعداد تراکتورسازی بوده‌اند، مشخصا هواداران تراکتوری پس از راهیابی به لیگ برتر در سال ۸۸ حضور پرشماری در استادیوم آزادی تهران و در برابر سرخابی‌های این شهر داشته‌اند.
«پرشورها» لقبی است که پس از انتخاب هواداران تراکتورسازی به عنوان «پرشورترین هواداران ایران» در برنامه نود به آنها داده شد و اینک در بیشتر شهرها و محافل ورزشی کشور با این لقب خوانده می‌شوند. برخی، شیوهٔ تشویق هواداران این باشگاه را با هواداران فوتبال در شرق آسیا مقایسه می‌کنند.
تونی، سرمربی پرتغالی پیشین این تیم که سابقه بازی و مربیگری در بنفیکا را دارد، در مورد هواداران این باشگاه گفته‌است: «در ۳۴ سال بازی و مربیگری در تیمهای مختلف چنین استقبالی را از یک تیم ندیده بودم. تماشاگران تبریزی در هر بازی و یا سر تمرین طوری در ورزشگاه حضور می‌یابند که انگار آن روز را برای تیم جشن گرفته‌اند. من در بنفیکا هم چنین هواداران پرشوری ندیده بودم.»
«لوئیس میا»، سرمربی اسپانیایی تیم الجزیره امارات نیز که سابقه بازی در باشگاه‌های رئال مادرید و بارسلونا را دارد، در نشست خبری پس از بازی رفت با تراکتورسازی در لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳، در مورد هواداران تراکتورسازی چنین گفته‌است: «شگفت‌زده شدم. چنین انتظاری نداشتم. هواداران یار دوازدهم تراکتورسازی بودند. در اسپانیا هم تماشاگران زیادی می‌آیند؛ اما اینقدر سر و صدا نمی‌کنند و هیجان ندارند. به خاطر تماشاگران با تعصب به تیم تراکتورسازی تبریک می‌گویم.»
مسئولان باشگاه تراکتورسازی، شماره پیراهن ۱۲ را به هواداران تراکتورسازی واگذار کرده‌اند.
تراکتورسازی و مسائل قومیتی
با اینکه تراکتورسازی تنها یک باشگاه ورزشی است، اما امروزه برای هوادران این تیم در ایران جذابیتی فراتر از این دارد و به پدیدهای اجتماعی و ناسیونالیستی بدل شده‌است؛ درصد بالایی از طرفداران، چندان به بازی فوتبال و نتایج‌اش کار ندارند و به دنبال یک تجمع بی‌خطر هستند تا وجود خود را ابراز کنند، بگونه‌ای که برخی از هواداران تراکتورسازی رابطه خود و آذربایجان را با باشگاه فوتبال بارسلونا و کاتالونیا مقایسه می‌کنند؛ عده‌ای این مقایسه را منتسب به گروهای تجزیه طلب و پان ترک می‌داند. حمیدرضا صدر در این باره می‌گوید: «اتفاق خوبی که شاهد آن هستیم، شور و هیجانی است که طرفداران تیم تراکتور سازی تبریز نسبت به تیم شهر خودشان نشان می‌دهند. این وسط فقط فوتبال نیست که این میزان از علاقه را برانگیخته‌است. مسائل قومی و زبانی باعث به وجود آمدن نوعی دوستی بین هواداران و باشگاه تراکتورسازی شده که به زعم من رخداد خوشایندی برای فوتبال ایران است.»
علاوه بر این، بازی‌های این تیم به طور ضمنی صحنه استفاده برخی از گروههای قوم گرا و پان‌ترک شده است.این حرکات عمدتاً شامل سردادن شعارها و بردن پارچه نوشتههایی قوم گرایانه بوده و در مواقعی هم مضامینی در حمایت از کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان داشته است، این رویکردها در مواردی از طرف محافل ورزشی، سیاسی و بخشی از خود مردم آذربایجان مورد انتقاد قرار گرفته اند، این موضوع نمودهای سیاسی هم داشته و در میان مسئولان سیاسی حکومت ایران حساسیت ایجاد کرده‌است. حتی شماری از هواداران تراکتورسازی در مقاطعی، شعار «خلیج عربی» سر داده‌اند. واکنش‌های حکومت به اینگونه مسائل در میان هواداران تراکتورسازی، به دستگیری،درگیری میان ماموران امنیتی و شعاردهندگان، جمع برخی پارچهنوشتهها از ورشگاه و برخی پوسترهای تراکتورسازی از چاپخانه‌ها انجامیدهاست.
زنان هوادار تراکتورسازی
در دیدار دو تیم تراکتورسازی و پرسپولیس، از دور برگشت رقابتهای لیگ نهم، تعدادی از بانوان تبریزی، با حضور در استادیوم، خواهان ورود به ورزشگاه جهت تماشای بازی شدند. این هواداران، با مشاهده جلوگیری نیروهای امنیتی از ورود آنها به ورزشگاه، با رفتن به تپه‌های مشرف به زمین چمن، به تماشای بازی پرداختند.
تراکتورسازی و دریاچه ارومیه
هواداران این تیم همچنین در طی چند بازی شعارهایی درباره خشک شدن دریاچه ارومیه سر داده و عده‌ای از آنان با پرچمهای این تیم در ساحل دریاچه حاضر شده‌اند.
نمادها و شعارها
تراکتورسازی در بین هوادارانش به «تراختور یا تیراختور» معروف است.«گرگ‌های سرخ» از دیگر القاب این باشگاه است.«داغلاری سؤکر تیراختور» (به فارسی: با معنی تحت الفظی تراکتور کوهها را می شکافد) یکی از محبوب‌ترین شعارهای دهه ۷۰ در میان هوادارن تراکتورسازی بود.در دوره جدید حضور تیم، شعارهایی مانند «یاشاسین آذربایجان» (به فارسی: زنده‌باد آذربایجان) و «آذربایجان دیاریمیز، تیراختور افتخاریمیز» (به فارسی: آذربایجان سرزمین ما، تراکتورافتخار ما) استفاده می‌شوند. هواداران این تیم گاهی در زمان گل خوردن شعار «عيبی يوخ، عيبی يوخ» (به فارسی: عیب نداره) سر می‌دهند.
ورزشگاه خانگی
تراکتورسازی، تا پیش از سال ۱۳۸۷، بیشتر بازی‌های خانگی خود را در ورزشگاه قدیمی تختی تبریز (معروف به باغشمال) برگزار می‌کرد. ورزشگاه باغشمال با گنجایش ۲۵،۰۰۰ نفر تا پیش از بهره‌برداری از ورزشگاه یادگار امام تبریز، به عنوان ورزشگاه اصلی فوتبال تبریز به حساب می‌آمد.
باشگاه تراکتورسازی، دارای یک ورزشگاه اختصاصی ۱۰،۰۰۰ نفری به نام ورزشگاه شهید باکری، واقع در کنار کارخانجات تراکتورسازی است. از جمله امکانات این ورزشگاه می‌توان به استخر، سونا، سالن بدن‌سازی، سالن سرپوشیده و چند زمین چمن اشاره کرد.
باشگاه تراکتورسازی، پیش از صعود به لیگ برتر، بازی‌های خانگی خود را در لیگ آزادگان ۸۸-۸۷ در این استادیوم برگزار می‌کرد؛ اما پس از صعود به لیگ برتر، بازی‌های خانگی خود را در ورزشگاه یادگار امام تبریز انجام می‌دهد.
هم اکنون باشگاه تراکتورسازی، بازی‌های خانگی رسمی خود را در ورزشگاه یادگار امام تبریز انجام می‌دهد. این استادیوم، دومین ورزشگاه بزرگ ایران بوده و دقیقا ۶۶٬۸۳۳ صندلی در آن نصب شده است.این ورزشگاه یکی از ۱۴ مکان ورزشی دهکده المپیک تبریز به‌شمار می‌رود.
بلیط فروشی
در تاریخ ورزش ایران، برای نخستین بار طرح استفاده از بلیط الکترونیکی برای تسهیل در خرید بلیط برای هواداران تراکتورسازی، به اجرا درآمد. [۵۸] با این وجود مشکلاتی در اجرای این طرح وجود داشته‌است. [۵۹] تراکتورسازی اولین باشگاه در سطح ایران است که توانسته بلیط فروشی را طبق استاندارد کنفدراسیون فوتبال آسیا بدست بگیرد، گفتنی است بلیط فروشی سایر باشگاه‌ها از طریق هیأت فوتبال استان‌ها انجام می‌گیرد.
پخش زنده
بازی‌های رسمی این باشگاه در لیگ برتر، جام حذفی و لیگ قهرمانان آسیا از شبکه استانی سهند، به طور زنده پخش می‌شود.امکان مشاهده اینترنتی بازی‌های این تیم از طریق وبگاه شبکه سهند نیز وجود دارد. برخی از بازی‌های حساس تراکتورسازی از شبکه‌های دیجیتال ورزش و شما نیز پخش زنده می‌شوند. افزون بر این بازی‌های مهم تراکتورسازی با باشگاه‌های استقلال، پرسپولیس و سپاهان به صورت زنده از شبکه سراسری سوم سیما، شبکه جهانی جام جم و شبکه جهانی سحر نیز پخش می‌گردد.
سرود رسمی
تاکنون آهنگها و مارش‌های زیادی مربوط به این تیم ساخته و خوانده شده‌است. اما این باشگاه با همکاری صدا و سیمای آذربایجان شرقی در روز ۲۱ خرداد ماه ۱۳۹۱ و طی جشنی که به مناسبت آسیایی شدن تراکتور برگزار شده بود از سرود رسمی این باشگاه که توسط اسفندیار قره باغی اجرا شد، رونمایی کرد.
هماوردان
بازی‌های تراکتورسازی در برابر تیمهای پرسپولیس و استقلال تهران پس از صعود مجدد به لیگ برتر در سال ۸۸ پرییننده و حساس بوده اند؛ هواداران تراکتوری حضوری پرشمار در استادیوم آزادی تهران و در برابر سرخابی‌ها و در مواردی بیش از هواداران تیم تهرانی داشته‌اند. حاصل کار این تیم در فصول نهم تا یازدهم لیگ برتر و در برابر استقلال، کسب سه تساوی و دو برد و یک باخت بوده‌است که دو برد متوالی در لیگهای دهم و یازدهم در استادیوم آزادی به دست آمده‌اند. در چارچوب یک بازی از هفته هجدهم لیگ دهم، تراکتورسازی موفق شد با گل کرار جاسم، پرسپولیس را پس از ۱۷ سال شکست دهد. خداداد افشاریان داور میدان، این رقابت را سخت ترین بازی عمرش دانست. کرار، ستاره آن فصل تراکتورسازی در این بازی به دلیل نواخنن سیلی به گوش محسن خانبان کمک داور بازی اخراج شد. اولین برد تراکتور در برابر پرسپولیس و در استادیوم آزادی، در هفته پانزدهم لیگ یازدهم به دست آمده‌است. تراکتورسازی با احتساب بازی برگشت لیگ دهم در هفته هجدهم، پنج برد متوالی شامل یک برد چهار بر یک در هفته سی و دوم در لیگ یازدهم برابر پرسپولیس به دست آورده است.
قهرمانی
لیگ برتر
اولین حضور تراکتورسازی در رقابت های لیگ برتر ایران در سال ۱۳۵۴ بود که بدترین نتیجه را کسب کرد و تیم آخر این رقابت‌ها شد. پس از آن تراکتورسازی در اغلب رقابت های لیگ برتر ایران حضور داشت و جزء یکی از تیم هایی است که در لیگ برتر بیشتر حضور دارد. تراکتورسازی از زمان تاسیس خود تلاش های فراوانی برای کسب جام های قهرمانی کردو این تیم بعد از ۲۳ در لیگ برتر سال ۱۳۷۲ بعد از رقابت تنگاتگ نتوانست نتیجه مطلوب را بدست آورد و به مقام سومی رضایت داد. و بعد آن سال تراکتورسازی چندان در لیگ برتر موفق نبود. بعد از ۴۲ سال از تاسیس این تیم تراکتورسازی برای کسب اولین قهرمانی در لیگ برتر تلاش های فراوانی کرد که با سرمربی گری امیر قلعه نوعی به خاطر بعضی از مشکلات نتوانست قهرمان لیگ برتر ۱۳۹۱ شود و به نائب قهرمانی رضایت داد.سال بعد تراکتورسازی با سرمربی گری تونی اولیویرا باز هم به خاطر بعضی از مشکلات نتوانست به جام قهرمانی در سال ۱۳۹۲ برسد و به نائب قهرمانی رضایت داد.
جام حذفی
تراکتورسازی در اولین دوره جام حذفی تراکتورسازی به فینال رسید، با این وجود ۴ بر ۱ مغلوب ملوان شد. بعد از ۱۸ سال و در سال ۱۳۷۳ تراکتورسازی توانست دوباره به فینال جام حذفی برسد. این تیم مقابل بهمن کرج قرار گرفت، فینال این رقابت به شکل رفت و برگشت انجام شد. در بازی رفت تراکتورسازی ۱ بر صفر بهمن رادر تبریز شکست داد ولی در بازی برگشت با نتیجه ۲ بر صفر مغلوب بهمن شد و از جام باز ماند. در بازی برگشت شبهاتی در مورد اشتباهت عجیب داوری، از جمله مردود اعلام شدن یک گل سالم تراکتورسازی وجود داشتند. سرانجام تراکتورسازی پس از گذشت ۱۹ سال از آخرین حضور خود در فینال جام حذفی در مقابل مس کرمان قرار گرفت و با نتیجه ۱ بر صفر با گل سعید دقیقی به برتری رسید و اولین قهرمانی مهم خود را رقم زد.
باشگاه فوتبال تراکتورسازی تبریز، که بیشتر با نام تراکتورسازی یا به صورت مخفف تراکتور و در بین طرفداران ترک خود به عنوان تیراختور شناخته می‌شود، یکی از پرهوادارترین باشگاه‌های فوتبال در ایران و آسیاست. این باشگاه فوتبال علاوه بر ایران در کشورهایی همچون جمهوری آذربایجان و ترکیه نیز هوادارانی دارد. این تیم در سال ۱۳۴۹ شمسی با حمایت کارخانه تراکتورسازی در شهر تبریز بنیان‌گذاری شد و هم اکنون تحت مسئولیت سپاه عاشورا است. سپاه عاشورا نقش مهمی در حل مسائل مالی باشگاه تراکتورسازی دارد و این تیم از امکانات ورزشی این ارگان استفاده میکند. همچنین ۳۰٪ سهام باشگاه متعلق به «مؤسسه مالی و اعتباری کوثر» می‌باشد. علاوه بر این «مؤسسه مهر ایرانیان» وابسته به سپاه پاسداران و شرکت سایپا از دیگر سهامداران و متولیان این باشگاه محسوب می‌شوند. به همین دلیل تیم تراکتورسازی در رده تیمهای نظامی لیگ قرار گرفته و قادر به گرفتن بازیکن سرباز شده است. و بازیکنان مشمولی که بخواهند خدمت سربازی خود را در ارگان سپاه بگذراند می توانند به این باشگاه نقل مکان کنند.
تراکتورسازی تبریز تا فصل ۸۱-۱۳۸۰ در سطح اول فوتبال ایران بازی می‌کرد؛ اما در پایان آن فصل به دسته پایین‌تر سقوط کرد و پس از ۸ سال تلاش ناموفق برای صعود، سرانجام در سال ۱۳۸۸ دوباره به لیگ برتر فوتبال ایران راه یافت.
این تیم پس از صعود به لیگ برتر، روند رو به رشدی داشته و در پایان فصل‌های ۸۹-۱۳۸۸، ۹۰-۱۳۸۹، ۹۱-۱۳۹۰ و ۹۲-۱۳۹۱ به ترتیب در جایگاه ۷اُم، ۵اُم، ۲وم و ۲وم ایستاد. تراکتورسازان تبریز موفق شدند با نائب قهرمانی در یازدهمین دوره رقابتهای لیگ برتر فوتبال ایران در سال ۱۳۹۱، جواز حضور در مسابقات لیگ قهرمانان آسیا را برای نخستین بار کسب کنند.
طبق آخرین رده‌بندی برترین تیمهای باشگاهی جهان در ۲۰۱۳ میلادی که توسط پایگاه «فوتبال دیتابیس» صورت گرفته، تیم فوتبال تراکتورسازی تبریز با کسب ۱۴۸۰٫۹۵ امتیاز در رده ۳اُم ایران ، ۱۹ اُم آسیا و ۳۰۵ اُم جهان قرار دارد. این رده‌بندی توسط فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبالاعلام شده است .
باشگاه تراکتورسازی تبریز، علاوه بر فوتبال، در رشته‌های ورزشی فوتسال، سپک تاکرا و بسکتبال با ویلچر نیز فعالیت میکند.
تاریخچه
پیش از انقلاب
تراکتورسازی در سال ۱۳۵۴ به جام تخت جمشید صعود کرد. آنان در جام تخت جمشید ۱۳۵۴ شرکت کردند و در میان ۱۶ تیم، در جایگاه شانزدهم ایستاده، به دستهٔ پایین‌تر سقوط کردند. پس از یک سال دوری از سطح اول لیگ فوتبال ایران، آنان در جام تخت جمشید ۱۳۵۶ شرکت کرده و جایگاه پنجم را کسب کردند. در این دوران، سرمربی تراکتورسازی حسین فکری بود و بازیکنانی چون پرویز مظلومی، عباس کارگر و ابراهیم کیان‌طهماسبی در این تیم بازی می‌کردند. تراکتورسازی در جام تخت جمشید ۱۳۵۷ هم حاضر بود و تا پیش از تعطیلی مسابقات به دلیل وقوع انقلاب ۱۳۵۷، در جایگاه نهم جدول بودند. این باشگاه در جام حذفی ۱۳۵۶ -که اولین دوره جام حذفی بود- نیز به فینال راه یافت؛ اما در بازی پایانی، نتیجه را به ملوان بندرانزلی باخته و نایب‌قهرمان شد. در این سال‌ها ماشین‌سازی نیز به عنوان تیمی از شهر تبریز و قدرتی موازی با تراکتورسازی در فوتبال ایران حاضر بود.
دهه ۱۳۶۰
در دهه ۱۳۶۰ به دلیل وقوع جنگ ایران و عراق، لیگ فوتبال ایران تعطیل بود و تنها جام‌های استانی برگزار می‌شد و تراکتورسازی در لیگ فوتبال تبریز بازی می‌کرد. در سال ۱۳۶۵، منتخب تبریز متشکل از بازیکنان تراکتورسازی و ماشین‌سازی به فینال لیگ استانی قدس راه یافت، ولی از تیم استان اصفهان شکست خورد و دوم شد. در این دهه بازیکنانی مانند احد شیخ لاری، حسین قوی‌فکر، غلامرضا باغ‌آبادی و امیر داداش‌ضیایی بازیکنان برجسته تراکتورسازی بودند که در تیم ملی فوتبال ایران نیز بازی کردند. در سالیان پایانی این دهه، واسیلی گوجا مربی اهل رومانی به تراکتورسازی آمد.
دهه ۱۳۷۰ و آغاز دهه ۱۳۸۰
واسیلی گوجا، تیمهای پایه تراکتورسازی را زیر نظر گرفت و به کارهای بنیانی پرداخت. تراکتورسازی متحول شد و دوران موفقی را گذراند. آنان در لیگ آزادگان ۱۳۷۱ در گروه یک بالاتر از استقلال و کشاورز اول شدند، اما در پلی‌آف با باخت به پاس تهران، به مقام سوم رسیدند. در این تیم که بهترین نتیجه تاریخ تراکتورسازی در لیگ را به دست‌آورد؛ احد شیخ لاری بعنوان کاپیتان تیم،کریم باقری، سیروس دین‌محمدی وحسین خطیبی حضور داشتند. اسماعیل حلالی و علی باغمیشه نیز از آن تیم به تیم ملی فوتبال ایران راه یافتند. تراکتورسازی در سال ۱۳۷۳ با باخت به بهمن در جام حذفی، برای بار دوم در این جام دوم شد. با رفتن بازیکنان کلیدی از تیم، دوران افت باشگاه آغاز شد. محمدحسین ضیایی، جای گوجا را گرفت و بازیکن–مربی تیم شد. باشگاه در لیگ آزادگان ۱۳۷۹، آخر می‌شود ولی با این وجود سال بعد به حکم فدراسیون فوتبال ایران در لیگ حرفه‌ای تازه‌تاسیس شرکت میکند. آنان در لیگ برتر فوتبال ایران ۸۰-۸۱ با مربیگری رضا وطنخواه و محمود یاوری باز هم در لیگ آخر شدند و این بار به دسته پایین‌تر سقوط کردند.
دوران دسته اول: ۱۳۸۱-۱۳۸۸
تراکتورسازی هفت فصل را در لیگ دسته اول فوتبال ایران سپری کرد، و نتوانست به جام خلیج فارس صعود کند. تراکتورسازی در این هفت سال تنها یک بار پلی‌آف رسید، و با باخت به شیرین‌فراز کرمانشاه فرصت صعود را از دست داد. در این سالیان ارنست میدندروپ ، فرشاد پیوس، احد شیخ لاری از مربیان باشگاه بودند. سرانجام تراکتورسازی در فصل ۸۸-۸۷ و با مربی گری فراز کمالوند به لیگ برتر صعود کرد.
هواداران
تراکتورسازی پرتماشاگرترین تیم لیگ برتر در فصل‌های ۸۸-۱۳۸۷ و ۹۰-۱۳۸۹ و ۹۱-۱۳۹۰ است. به گفتهٔ مدیر باشگاه تراکتورسازی این تیم در سال ۱۳۸۹ حدود ۴۸۲ هزار هوادار رسمی داشته که چندین برابر هوادران ثبت‌شدهٔ رئال مادرید، یکی از باشگاه‌های پرطرفدار دنیا، است. این باشگاه پیشتر تعداد تماشاگر ثابتی در ورزشگاه و هوادارانی در داخل تبریز داشت؛ اما اکنون هواداری از این تیم به سراسر آذربایجان و برخی شهرهای دیگر ایران رسوخ کرده‌است به گونه‌ای که در چندین بازی در چارچوب لیگ برتر استادیوم‌های استانهای البرز، قزوین، قم و گیلان نیز در برخی بازی‌ها پذیرای هواداران پرتعداد تراکتورسازی بوده‌اند، مشخصا هواداران تراکتوری پس از راهیابی به لیگ برتر در سال ۸۸ حضور پرشماری در استادیوم آزادی تهران و در برابر سرخابی‌های این شهر داشته‌اند.
«پرشورها» لقبی است که پس از انتخاب هواداران تراکتورسازی به عنوان «پرشورترین هواداران ایران» در برنامه نود به آنها داده شد و اینک در بیشتر شهرها و محافل ورزشی کشور با این لقب خوانده می‌شوند. برخی، شیوهٔ تشویق هواداران این باشگاه را با هواداران فوتبال در شرق آسیا مقایسه می‌کنند.
تونی، سرمربی پرتغالی پیشین این تیم که سابقه بازی و مربیگری در بنفیکا را دارد، در مورد هواداران این باشگاه گفته‌است: «در ۳۴ سال بازی و مربیگری در تیمهای مختلف چنین استقبالی را از یک تیم ندیده بودم. تماشاگران تبریزی در هر بازی و یا سر تمرین طوری در ورزشگاه حضور می‌یابند که انگار آن روز را برای تیم جشن گرفته‌اند. من در بنفیکا هم چنین هواداران پرشوری ندیده بودم.»
«لوئیس میا»، سرمربی اسپانیایی تیم الجزیره امارات نیز که سابقه بازی در باشگاه‌های رئال مادرید و بارسلونا را دارد، در نشست خبری پس از بازی رفت با تراکتورسازی در لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳، در مورد هواداران تراکتورسازی چنین گفته‌است: «شگفت‌زده شدم. چنین انتظاری نداشتم. هواداران یار دوازدهم تراکتورسازی بودند. در اسپانیا هم تماشاگران زیادی می‌آیند؛ اما اینقدر سر و صدا نمی‌کنند و هیجان ندارند. به خاطر تماشاگران با تعصب به تیم تراکتورسازی تبریک می‌گویم.»
مسئولان باشگاه تراکتورسازی، شماره پیراهن ۱۲ را به هواداران تراکتورسازی واگذار کرده‌اند.
تراکتورسازی و مسائل قومیتی
با اینکه تراکتورسازی تنها یک باشگاه ورزشی است، اما امروزه برای هوادران این تیم در ایران جذابیتی فراتر از این دارد و به پدیدهای اجتماعی و ناسیونالیستی بدل شده‌است؛ درصد بالایی از طرفداران، چندان به بازی فوتبال و نتایج‌اش کار ندارند و به دنبال یک تجمع بی‌خطر هستند تا وجود خود را ابراز کنند، بگونه‌ای که برخی از هواداران تراکتورسازی رابطه خود و آذربایجان را با باشگاه فوتبال بارسلونا و کاتالونیا مقایسه می‌کنند؛ عده‌ای این مقایسه را منتسب به گروهای تجزیه طلب و پان ترک می‌داند. حمیدرضا صدر در این باره می‌گوید: «اتفاق خوبی که شاهد آن هستیم، شور و هیجانی است که طرفداران تیم تراکتور سازی تبریز نسبت به تیم شهر خودشان نشان می‌دهند. این وسط فقط فوتبال نیست که این میزان از علاقه را برانگیخته‌است. مسائل قومی و زبانی باعث به وجود آمدن نوعی دوستی بین هواداران و باشگاه تراکتورسازی شده که به زعم من رخداد خوشایندی برای فوتبال ایران است.»
علاوه بر این، بازی‌های این تیم به طور ضمنی صحنه استفاده برخی از گروههای قوم گرا و پان‌ترک شده است.این حرکات عمدتاً شامل سردادن شعارها و بردن پارچه نوشتههایی قوم گرایانه بوده و در مواقعی هم مضامینی در حمایت از کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان داشته است، این رویکردها در مواردی از طرف محافل ورزشی، سیاسی و بخشی از خود مردم آذربایجان مورد انتقاد قرار گرفته اند، این موضوع نمودهای سیاسی هم داشته و در میان مسئولان سیاسی حکومت ایران حساسیت ایجاد کرده‌است. حتی شماری از هواداران تراکتورسازی در مقاطعی، شعار «خلیج عربی» سر داده‌اند. واکنش‌های حکومت به اینگونه مسائل در میان هواداران تراکتورسازی، به دستگیری،درگیری میان ماموران امنیتی و شعاردهندگان، جمع برخی پارچهنوشتهها از ورشگاه و برخی پوسترهای تراکتورسازی از چاپخانه‌ها انجامیدهاست.
زنان هوادار تراکتورسازی
در دیدار دو تیم تراکتورسازی و پرسپولیس، از دور برگشت رقابتهای لیگ نهم، تعدادی از بانوان تبریزی، با حضور در استادیوم، خواهان ورود به ورزشگاه جهت تماشای بازی شدند. این هواداران، با مشاهده جلوگیری نیروهای امنیتی از ورود آنها به ورزشگاه، با رفتن به تپه‌های مشرف به زمین چمن، به تماشای بازی پرداختند.
تراکتورسازی و دریاچه ارومیه
هواداران این تیم همچنین در طی چند بازی شعارهایی درباره خشک شدن دریاچه ارومیه سر داده و عده‌ای از آنان با پرچمهای این تیم در ساحل دریاچه حاضر شده‌اند.
نمادها و شعارها
تراکتورسازی در بین هوادارانش به «تراختور یا تیراختور» معروف است.«گرگ‌های سرخ» از دیگر القاب این باشگاه است.«داغلاری سؤکر تیراختور» (به فارسی: با معنی تحت الفظی تراکتور کوهها را می شکافد) یکی از محبوب‌ترین شعارهای دهه ۷۰ در میان هوادارن تراکتورسازی بود.در دوره جدید حضور تیم، شعارهایی مانند «یاشاسین آذربایجان» (به فارسی: زنده‌باد آذربایجان) و «آذربایجان دیاریمیز، تیراختور افتخاریمیز» (به فارسی: آذربایجان سرزمین ما، تراکتورافتخار ما) استفاده می‌شوند. هواداران این تیم گاهی در زمان گل خوردن شعار «عيبی يوخ، عيبی يوخ» (به فارسی: عیب نداره) سر می‌دهند.
ورزشگاه خانگی
تراکتورسازی، تا پیش از سال ۱۳۸۷، بیشتر بازی‌های خانگی خود را در ورزشگاه قدیمی تختی تبریز (معروف به باغشمال) برگزار می‌کرد. ورزشگاه باغشمال با گنجایش ۲۵،۰۰۰ نفر تا پیش از بهره‌برداری از ورزشگاه یادگار امام تبریز، به عنوان ورزشگاه اصلی فوتبال تبریز به حساب می‌آمد.
باشگاه تراکتورسازی، دارای یک ورزشگاه اختصاصی ۱۰،۰۰۰ نفری به نام ورزشگاه شهید باکری، واقع در کنار کارخانجات تراکتورسازی است. از جمله امکانات این ورزشگاه می‌توان به استخر، سونا، سالن بدن‌سازی، سالن سرپوشیده و چند زمین چمن اشاره کرد.
باشگاه تراکتورسازی، پیش از صعود به لیگ برتر، بازی‌های خانگی خود را در لیگ آزادگان ۸۸-۸۷ در این استادیوم برگزار می‌کرد؛ اما پس از صعود به لیگ برتر، بازی‌های خانگی خود را در ورزشگاه یادگار امام تبریز انجام می‌دهد.
هم اکنون باشگاه تراکتورسازی، بازی‌های خانگی رسمی خود را در ورزشگاه یادگار امام تبریز انجام می‌دهد. این استادیوم، دومین ورزشگاه بزرگ ایران بوده و دقیقا ۶۶٬۸۳۳ صندلی در آن نصب شده است.این ورزشگاه یکی از ۱۴ مکان ورزشی دهکده المپیک تبریز به‌شمار می‌رود.
بلیط فروشی
در تاریخ ورزش ایران، برای نخستین بار طرح استفاده از بلیط الکترونیکی برای تسهیل در خرید بلیط برای هواداران تراکتورسازی، به اجرا درآمد. [۵۸] با این وجود مشکلاتی در اجرای این طرح وجود داشته‌است. [۵۹] تراکتورسازی اولین باشگاه در سطح ایران است که توانسته بلیط فروشی را طبق استاندارد کنفدراسیون فوتبال آسیا بدست بگیرد، گفتنی است بلیط فروشی سایر باشگاه‌ها از طریق هیأت فوتبال استان‌ها انجام می‌گیرد.
پخش زنده
بازی‌های رسمی این باشگاه در لیگ برتر، جام حذفی و لیگ قهرمانان آسیا از شبکه استانی سهند، به طور زنده پخش می‌شود.امکان مشاهده اینترنتی بازی‌های این تیم از طریق وبگاه شبکه سهند نیز وجود دارد. برخی از بازی‌های حساس تراکتورسازی از شبکه‌های دیجیتال ورزش و شما نیز پخش زنده می‌شوند. افزون بر این بازی‌های مهم تراکتورسازی با باشگاه‌های استقلال، پرسپولیس و سپاهان به صورت زنده از شبکه سراسری سوم سیما، شبکه جهانی جام جم و شبکه جهانی سحر نیز پخش می‌گردد.
سرود رسمی
تاکنون آهنگها و مارش‌های زیادی مربوط به این تیم ساخته و خوانده شده‌است. اما این باشگاه با همکاری صدا و سیمای آذربایجان شرقی در روز ۲۱ خرداد ماه ۱۳۹۱ و طی جشنی که به مناسبت آسیایی شدن تراکتور برگزار شده بود از سرود رسمی این باشگاه که توسط اسفندیار قره باغی اجرا شد، رونمایی کرد.
هماوردان
بازی‌های تراکتورسازی در برابر تیمهای پرسپولیس و استقلال تهران پس از صعود مجدد به لیگ برتر در سال ۸۸ پرییننده و حساس بوده اند؛ هواداران تراکتوری حضوری پرشمار در استادیوم آزادی تهران و در برابر سرخابی‌ها و در مواردی بیش از هواداران تیم تهرانی داشته‌اند. حاصل کار این تیم در فصول نهم تا یازدهم لیگ برتر و در برابر استقلال، کسب سه تساوی و دو برد و یک باخت بوده‌است که دو برد متوالی در لیگهای دهم و یازدهم در استادیوم آزادی به دست آمده‌اند. در چارچوب یک بازی از هفته هجدهم لیگ دهم، تراکتورسازی موفق شد با گل کرار جاسم، پرسپولیس را پس از ۱۷ سال شکست دهد. خداداد افشاریان داور میدان، این رقابت را سخت ترین بازی عمرش دانست. کرار، ستاره آن فصل تراکتورسازی در این بازی به دلیل نواخنن سیلی به گوش محسن خانبان کمک داور بازی اخراج شد. اولین برد تراکتور در برابر پرسپولیس و در استادیوم آزادی، در هفته پانزدهم لیگ یازدهم به دست آمده‌است. تراکتورسازی با احتساب بازی برگشت لیگ دهم در هفته هجدهم، پنج برد متوالی شامل یک برد چهار بر یک در هفته سی و دوم در لیگ یازدهم برابر پرسپولیس به دست آورده است.
قهرمانی
لیگ برتر
اولین حضور تراکتورسازی در رقابت های لیگ برتر ایران در سال ۱۳۵۴ بود که بدترین نتیجه را کسب کرد و تیم آخر این رقابت‌ها شد. پس از آن تراکتورسازی در اغلب رقابت های لیگ برتر ایران حضور داشت و جزء یکی از تیم هایی است که در لیگ برتر بیشتر حضور دارد. تراکتورسازی از زمان تاسیس خود تلاش های فراوانی برای کسب جام های قهرمانی کردو این تیم بعد از ۲۳ در لیگ برتر سال ۱۳۷۲ بعد از رقابت تنگاتگ نتوانست نتیجه مطلوب را بدست آورد و به مقام سومی رضایت داد. و بعد آن سال تراکتورسازی چندان در لیگ برتر موفق نبود. بعد از ۴۲ سال از تاسیس این تیم تراکتورسازی برای کسب اولین قهرمانی در لیگ برتر تلاش های فراوانی کرد که با سرمربی گری امیر قلعه نوعی به خاطر بعضی از مشکلات نتوانست قهرمان لیگ برتر ۱۳۹۱ شود و به نائب قهرمانی رضایت داد.سال بعد تراکتورسازی با سرمربی گری تونی اولیویرا باز هم به خاطر بعضی از مشکلات نتوانست به جام قهرمانی در سال ۱۳۹۲ برسد و به نائب قهرمانی رضایت داد.
جام حذفی
تراکتورسازی در اولین دوره جام حذفی تراکتورسازی به فینال رسید، با این وجود ۴ بر ۱ مغلوب ملوان شد. بعد از ۱۸ سال و در سال ۱۳۷۳ تراکتورسازی توانست دوباره به فینال جام حذفی برسد. این تیم مقابل بهمن کرج قرار گرفت، فینال این رقابت به شکل رفت و برگشت انجام شد. در بازی رفت تراکتورسازی ۱ بر صفر بهمن رادر تبریز شکست داد ولی در بازی برگشت با نتیجه ۲ بر صفر مغلوب بهمن شد و از جام باز ماند. در بازی برگشت شبهاتی در مورد اشتباهت عجیب داوری، از جمله مردود اعلام شدن یک گل سالم تراکتورسازی وجود داشتند. سرانجام تراکتورسازی پس از گذشت ۱۹ سال از آخرین حضور خود در فینال جام حذفی در مقابل مس کرمان قرار گرفت و با نتیجه ۱ بر صفر با گل سعید دقیقی به برتری رسید و اولین قهرمانی مهم خود را رقم زد.
ساعت : 4:43 am | نویسنده : admin
|
تراکتور چت |
مطلب قبلی